اطفا حریق

اطفا حریق مجموعه‌ای از اقدامات و تجهیزاتی است که برای کنترل، مهار و خاموش کردن آتش طراحی شده‌اند. آتش سوزی یکی از خطرات جدی است که می‌تواند خسارات جانی و مالی فراوانی را به همراه داشته باشد. بنابراین داشتن دانش و آگاهی در مورد اصول اطفا حریق و تجهیزاتی که برای این منظور استفاده می‌شوند، برای هر فردی ضروری است. سیستم‌های اطفا حریق از ساده‌ترین تجهیزات دستی گرفته تا سیستم‌های پیشرفته اتوماتیک، نقش مهمی در حفظ ایمنی ساختمان‌ها، صنایع و اماکن عمومی ایفا می‌کنند.

سیستم اطفا حریق چیست؟

سیستم اطفا حریق برای تشخیص، مهار و خاموش کردن انواع حریق طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها به طور خودکار یا دستی فعال می‌شوند و با استفاده از مواد مختلف مانند آب، کف، پودر، گاز و یا ترکیبی از آن‌ها، آتش را مهار می‌کنند.

انواع سیستم های اطفا حریق

انتخاب سیستم مناسب به عوامل گوناگونی مانند نوع مواد قابل اشتعال در محیط، وسعت فضایی که باید محافظت شود، احتمال وقوع آتش سوزی و استانداردهای ایمنی حاکم بستگی دارد. سیستم‌های اطفا حریق به دو دسته اصلی سیستم‌های اطفا حریق دستی و اتوماتیک تقسیم می‌شوند.

سیستم‌های اطفا حریق دستی

سیستم‌های اطفای حریق دستی تجهیزاتی هستند که به طور مستقیم توسط افراد برای خاموش کردن آتش به کار می‌روند. این سیستم‌ها شامل کپسول‌ آتش نشانی پودر و گاز، کپسول fm200 و سایر انواع کپسول آتش نشانی حاوی مواد مختلفی مانند آب، گاز CO2 و کف برای اطفای حریق‌های کوچک می باشند. شیلنگ آتش‌نشانی متصل به منبع آب برای آتش سوزی‌های بزرگ‌تر و پتو اطفا حریق برای خفه کردن آتش‌های کوچک و جلوگیری از گسترش آن‌ها از سایر تجهیزات اطفا حریق می باشند.

سیستم‌های اطفا حریق اتوماتیک

سیستم‌های اطفا حریق اتوماتیک بدون نیاز به دخالت انسان و به محض تشخیص علائم آتش سوزی مانند افزایش دما، دود یا شعله، به طور خودکار فعال می‌شوند. این سیستم‌ها از دتکتورهایی برای تشخیص خطر، سیستم کنترلی برای پردازش اطلاعات و انواع تجهیزات آتش نشانی مانند نازل‌ آتش نشانی، شیرها، لوله‌ها و مخازن حاوی مواد اطفا حریق تشکیل شده‌اند. به این ترتیب با تشخیص به موقع آتش سوزی، اقدامات لازم برای اطفا حریق به سرعت انجام می‌شود.

نحوه عملکرد سیستم اطفا حریق

سیستم‌های اطفا حریق اتوماتیک به طور کلی به این شکل عمل می‌کنند:

1. دتکتور حرارتی، دودی، ترکیبی یا شعله‌ای وجود آتش را تشخیص داده و سیگنالی را به پنل کنترل مرکزی ارسال می‌کنند. برخی سیستم‌ها نیز از حسگرهای گاز یا مونوکسید کربن استفاده می‌کنند.
2. سیگنال دریافتی توسط دتکتورها به پنل کنترل مرکزی ارسال می‌شود.
3. پنل اعلام حریق با دریافت سیگنال از سیستم اعلام حریق، آژیر اعلام حریق را فعال کرده تا افراد را از خطر آگاه کند.
4. همزمان یا با تاخیر اندک، سیستم اطفا حریق فعال شده و ماده اطفا حریق (آب، گاز، کف یا پودر) متناسب با نوع آتش و محیط مورد نظر به سمت کانون آتش هدایت می‌شود.
5. ماده اطفا حریق با کاهش دما، خفه کردن آتش یا قطع زنجیره واکنش شیمیایی، آتش را خاموش می‌کند.
6. پس از اطفا حریق، سیستم به طور خودکار یا با دستور دستی قطع می‌شود.

انواع سیستم های اطفا حریق اتوماتیک

سیستم‌های اطفا حریق اتوماتیک با تشخیص خودکار آتش، به سرعت اقدام به مهار و خاموش کردن آن می‌کنند. این سیستم‌ها به دلیل سرعت عمل بالا و پوشش‌دهی گسترده، به طور گسترده‌ای در ساختمان‌ها و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سیستم اتوماتیک مه آب 

سیستم اطفا حریق مه آب (واترمیست آتش نشانی) با تبدیل آب به ذرات بسیار ریز و پخش یکنواخت آن در محیط، حرارت آتش را جذب کرده و آن را خنک می‌کند. این سیستم به دلیل پوشش‌دهی گسترده، آسیب کمتر به تجهیزات الکترونیکی، کاهش خسارت به ساختمان و سازگاری با محیط زیست، برای فضاهایی مانند مراکز داده، موزه‌ها، کتابخانه‌ها و مکان‌هایی که تجهیزات الکترونیکی حساس دارند، بسیار مناسب است.

سیستم اتوماتیک ورتکس

سیستم اطفا حریق ورتکس با پاشش آب به صورت چرخشی و با سرعت بالا عمل می‌کند. این حرکت چرخشی، اکسیژن مورد نیاز برای سوختن را کاهش داده و در نتیجه آتش را خفه می‌کند. این سیستم به دلیل پوشش‌دهی مناسب و کاهش آسیب به تجهیزات، برای فضاهایی با ارتفاع زیاد مانند کارگاه‌ها، انبارها و محیط‌های صنعتی بسیار مناسب است.

سیستم اتوماتیک گازی هالون

سیستم اطفا حریق گازی هالون از گاز هالون برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کرد. این گاز با جذب رادیکال‌های آزاد، واکنش شیمیایی سوختن را متوقف می‌کرد و به سرعت آتش را خاموش می‌نمود. به همین دلیل برای فضاهای کوچک و تجهیزات الکترونیکی حساس بسیار مناسب بود. اما به دلیل آسیب‌های جدی که هالون به لایه اوزون وارد می‌کرد، استفاده از آن در سطح جهانی ممنوع شد و سیستم‌های جایگزین با گازهای سازگار با محیط زیست توسعه یافتند.

سیستم اتوماتیک آبی

سیستم اطفا حریق آبی (اسپرینکلر) یکی از رایج‌ترین سیستم‌های اطفا حریق است که در آن لوله‌هایی حاوی آب در سقف یا دیوارها نصب می‌شود. با افزایش دما سرپاشه‌ها به طور خودکار باز شده و آب با فشار به سمت منبع آتش پاشیده می‌شود. این سیستم به دلیل سادگی قابلیت اطمینان و هزینه مناسب، برای استفاده به عنوان سیستم اطفا حریق کارخانه‌ها، انبارها و ساختمان‌های مسکونی بسیار مناسب است.

سیستم اتوماتیک پودری یا ذرات معلق 

سیستم اطفا حریق آیروسل با پخش ذرات بسیار ریز جامد یا مایع در محیط، حرارت آتش را جذب کرده و زنجیره واکنش شیمیایی سوختن را قطع می‌کند. این سیستم به دلیل پوشش‌دهی خوب، مناسب بودن برای فضاهای کوچک و حساس و آسیب کمتر به تجهیزات، برای محافظت از تجهیزات الکترونیکی ارزشمند مانند تجهیزات موجود در اتاق‌های سرور بسیار مناسب است.

جدول انواع سیستم های اطفا حریق اتوماتیک

قیمت سیستم اطفا حریق

قیمت سیستم‌های اطفا حریق تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. از جمله این عوامل می‌توان به نوع ساختمان، ابعاد فضا، مواد قابل اشتعال موجود، نوع سیستم اطفا حریق انتخابی، برند تجهیزات و همچنین هزینه‌های جانبی مانند نیروی کار و مجوزها اشاره کرد. ساختمان‌های بزرگ‌تر، با پیچیدگی بیشتر و مواد قابل اشتعال متنوع‌تر، به سیستم‌های اطفا حریق پیشرفته‌تر و گران‌تری نیاز دارند. همچنین نوع سیستم اطفا حریق انتخابی (مانند سیستم‌های آبی، گازی، پودری یا کف) و برند تجهیزات نیز به طور مستقیم بر قیمت نهایی تاثیرگذار است. برای اطلاع از قیمت دقیق و به روز سیستم اطفا حریق با ما تماس بگیرید.

09124400997

02166344588

اهمیت استفاده از سیستم اطفا حریق در مکان های حساس

سیستم‌های اطفا حریق نقش حیاتی در حفظ ایمنی جان و مال افراد و جلوگیری از خسارات جبران ناپذیر در اثر آتش سوزی ایفا می‌کنند. اهمیت استفاده از این سیستم‌ها در مکان‌های حساس به دلایل زیر بسیار بالاست:

• حفاظت از جان انسان‌ها
• کاهش خسارات مالی
• حفاظت از تجهیزات و اسناد مهم
• اجرای قوانین و مقررات

از سیستم اطفا حریق در چه مکان هایی استفاده می شود؟

سیستم‌های اطفا حریق در طیف گسترده‌ای از مکان‌ها برای محافظت از جان و مال افراد و جلوگیری از گسترش آتش سوزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب نوع سیستم اطفا حریق به عوامل مختلفی از جمله نوع ساختمان، مواد قابل اشتعال موجود، ارزش تجهیزات، استانداردهای ایمنی و هزینه بستگی دارد. برخی از مکان‌هایی که معمولا از سیستم‌های اطفا حریق استفاده می‌شود عبارت‌اند از:

• ساختمان‌های بلندمرتبه
• مراکز تجاری و خرید
• بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
• مدارس و دانشگاه‌ها
• کارخانه‌ها و صنایع
• مراکز داده و اتاق‌های سرور
• هتل‌ها و مهمانخانه‌ها
• انبارها و پارکینگ‌ها

استاندارد های نصب و اجرای سیستم اطفا حریق

نصب و اجرای سیستم‌های اطفا حریق امری تخصصی و حساس است که مستلزم رعایت دقیق استانداردهای ملی و بین المللی است. این استانداردها با هدف تضمین عملکرد صحیح و ایمن سیستم‌های اطفا حریق در مواقع اضطراری تدوین شده‌اند.

استانداردهای ملی

هر کشور استانداردهای خاص خود را برای نصب و اجرای سیستم‌های اطفا حریق تدوین می‌کند. این استانداردها معمولا بر اساس شرایط آب و هوایی، نوع ساختمان‌ها و مواد قابل اشتعال موجود در آن کشور تدوین می‌شوند. در ایران نیز استانداردهای ملی برای طراحی، نصب و نگهداری سیستم‌های اطفا حریق وجود دارد که توسط سازمان‌های ذی‌ربط مانند سازمان آتش نشانی و سازمان استاندارد ایران تدوین و ابلاغ می‌شود.

استانداردهای بین المللی

علاوه بر استانداردهای ملی، استانداردهای بین المللی نیز در زمینه سیستم‌های اطفا حریق وجود دارند. این استانداردها توسط سازمان‌های بین‌المللی مانند NFPA (انجمن ملی حفاظت در برابر حریق) تدوین می‌شوند و به عنوان مرجعی برای طراحی و اجرای سیستم‌های اطفا حریق در سطح جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. رعایت این استانداردها باعث افزایش کیفیت و ایمنی سیستم‌های اطفا حریق می‌شود و امکان تعامل با سیستم‌های مشابه در سایر کشورها را فراهم می‌آورد.

نحوه انتخاب بهترین سیستم اطفا حریق

انتخاب بهترین سیستم اطفا حریق برای هر ساختمان یا محیط کاری، یک تصمیم مهم و حیاتی است که مستلزم توجه به عوامل مختلفی است. انتخاب نادرست سیستم اطفا حریق می‌تواند به عواقب جبران ناپذیری منجر شود. بنابراین قبل از انتخاب سیستم باید ارزیابی دقیقی از شرایط و نیازهای محیط انجام شود. عوامل موثر در انتخاب سیستم اطفا حریق عبارت‌اند از:

• هر ساختمان با توجه به نوع مصالح و کاربرد آن، نیاز به سیستم اطفا حریق متناسبی دارد.
• نوع و مقدار مواد قابل اشتعال موجود در محیط، عامل تعیین کننده‌ای در انتخاب سیستم اطفا حریق است.
• ابعاد فضا و ارتفاع سقف بر نوع و تعداد تجهیزات مورد نیاز سیستم اطفا حریق تاثیرگذار است.
• وجود تجهیزات الکترونیکی، مکانیکی و برقی در محیط ممکن است نیاز به سیستم اطفا حریق خاصی داشته باشد.
• هزینه سیستم اطفا حریق یکی از عوامل مهم در تصمیم‌گیری برای انتخاب آن است.
• رعایت قوانین و مقررات ملی و بین المللی در زمینه ایمنی آتش نشانی الزامی است.

هزینه اجرای سیستم اطفا حریق

هزینه اجرای سیستم اطفا حریق یک موضوع نسبی است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. هزینه اجرا این سیستم به پیچیدگی نصب، تعداد تجهیزات، نیاز به تغییرات ساختمانی و همچنین هزینه‌های نیروی کار و مجوزها بستگی دارد. لازم به ذکر است که هزینه اجرای سیستم‌های اطفا حریق ممکن است در مناطق مختلف و با توجه به نوسانات بازار متفاوت باشد. 

علاوه بر این برند تجهیزات، پیچیدگی نصب و نیاز به تغییرات ساختمانی نیز بر هزینه‌ها می‌افزاید. لازم به ذکر است که رعایت استانداردهای ملی و بین المللی در نصب و اجرای سیستم‌های اطفا حریق الزامی است و ممکن است هزینه‌های اضافی را به همراه داشته باشد.

با پیشرفت تکنولوژی و افزایش آگاهی افراد، سیستم‌های اطفا حریق پیشرفته‌تر و کارآمدتری طراحی و تولید شده‌اند. این سیستم‌ها با تشخیص زودهنگام آتش سوزی و واکنش سریع، از گسترش آتش جلوگیری کرده و خسارات ناشی از آن را به حداقل می‌رسانند. با این حال برای مقابله موثر با آتش سوزی، علاوه بر وجود سیستم‌های اطفا حریق، آموزش افراد در زمینه ایمنی آتش نشانی و رعایت نکات ایمنی در محیط‌های مختلف نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.