LEL و UEL چیست؟ حد بالا و پایین اشتعال گاز ها

از جمله عواملی که که سبب ایجاد انواع حریق می‌ شود می توان به انتشار مخلوط‌ های گازی و یا بخارهای مختلف احتراقی اشاره کرد. در واقع این نمونه از مخلوط های گازی هنگامی سبب آتش سوزی و شعله ورتر شدن انفجار می ‌شوند که غلظت این سوخت ها به مقدار معینی در محیط رسیده باشد. به محدوده اشتعال این گاز ها flammability گفته می ‌شود. همچنین می توان گفت که محدوده‌ مرز انفجار این گازها نیز Explosive Limits نامیده می ‌شود. اطلاع از این محدوده ها سبب می ‌شود تا افراد بتوانند در زمان مناسب و با بکار گیری از شیوه های اصولی و ایمن تهویه محیط را انجام دهند و از ایجاد انفجار های خطرناک پیشگیری کنند. ممکن است گاهی افراد با این پرسش که  LEL و  UEL چیست؟ مواجه شوند. در پاسخ به این افراد باید بیان کرد که به طور کلی حد پایین انفجار را LEL و همچنین حد بالای اشتعال را UEL می ‌نامند.

محدوده انفجاری گازهای قابل اشتعال

داشتن اطلاع و آگاهی کامل از محدوده انفجار گازهایی که قابلیت اشتعال دارند، این امکان را به افراد می دهد تا بتوانند از آتش سوزی ها و خطرات احتمالی آن نیز به بهترین شکل پیشگیری کنند. افراد برای آگاهی از این موضوع نیز نیاز دارند تا ابتدا با موضوع حد بالا و پایین اشتعال گازها آشنا شوند. افراد پس از آشنایی با محدوده انفجاری گاز ها و با استفاده از ابزار مختلف، مانند دتکتور گاز، این امکان را دارند تا پیش از رسیدن غلظت گازهای قابل اشتعال به محدوده انفجار، اقدامات لازم را جهت کنترل غلظت محیط انجام دهند و از ایجاد حوادث خطرناک به بهترین شکل پیشگیری کنند‌. برای استفاده از دتکتور، لازم است نسبت به محل نصب انواع دتکتور آتش نشانی آگاهی داشته باشید.

حد پایین انفجار LEL

می‌توان گفت که حد پایین انفجار گازهای قابل اشتعال با نام LEL نیز شناخته می‌شود. این محدوده نشان دهنده کمترین نسبت حجمی گاز قابل اشتعال به هوا است. با توجه به این تعریف می ‌توان گفت که به کوچکترین درصد غلظت گاز یا بخار با قابلیت اشتعال حد پایین انفجار گفته می ‌شود. این مواد در صورتی که غلظت آن ها در محیط از میزان LEL کمتر باشد، در هنگام قرار گیری در معرض جرقه، شعله و… سبب ایجاد آتش سوزی و اشتعال نمی ‌شوند. بنابراین بهتر است با استفاده از ابزار و شیوه های اصولی، غلظت این نمونه از گاز ها را از محدوده LEL کمتر نگه داریم تا از ایجاد حوادث احتمالی پیشگیری کنیم. نصب جعبه آتش نشانی و سایر تجهزات آتش نشانی در محیط های پر خطر برای جلوگیری از خسارات احتمالی ضروری است.

در ادامه فرمول محاسبه حد پایین اشتعال گاز ها را مشاهده کنید:

حد بالای انفجار UEL

با توجه به تعریفی که از حد پایین انفجار بیان شد، می ‌توان گفت که منظور از حد بالای انفجار گازهای قابل اشتعال، بیشترین نسبت حجمی گاز های قابل اشتعال به هوا است. درباره این محدوده می ‌توان گفت که اگر میزان غلظت گاز و همچنین بخار با قابلیت اشتعال از UEL بیشتر باشد منجر به ایجاد حریق و حوادث خطرناک نمی ‌شود. از مزایای آشنایی با موضوع LEL و UEL چیست؟ آگاهی از میزان و همچنین محدوده انفجاری گازهای مختلف با قابلیت اشتعال است.

حد بالا و پایین اشتعال برخی از گاز ها

تفاوت گاز قابل احتراق و گاز قابل اشتعال

گاهی ممکن است افراد تصور کنند که گازهای قابل احتراق و همچنین گازهای قابل اشتعال یک نوع هستند و تفاوتی باهم ندارند، درحالی که این یک تفکر اشتباه است. به طور کلی گاز های قابل احتراق و گاز های قابل اشتعال تفاوت هایی با هم دارند. مایعات و همچنین گازهایی که دارای نقطه اشتعال کمتراز ۱۰۰ درجه هستند در گروه گازهای قابل اشتعال قرار می‌ گیرند، درحالی که گازهای قابل احتراق دارای نقطه اشتعال بیشتر از ۱۰۰ درجه هستند. بنابراین یکی از اصلی ‌ترین تفاوت هایی که بین دو گاز قابل احتراق و قابل اشتعال وجود دارد، تفاوت در نقطه اشتعال آن ها است. افراد با آگاهی از نقطه اشتعال و احتراق می‌ توانند گاز های مختلف را به راحتی شناسایی کنند.

سرعت اشتعال گازها

گازهای مختلف دارای سرعت اشتعال متفاوتی هستند و با سرعت مختلفی فرآیند سوخت را انجام می ‌دهند. ازجمله مواردی که تاثیر بسیار زیادی در سرعت اشتعال گازها دارد تناسب بین مقدار هوا و همچنین سوخت موجود است. هرچه میزان اکسیژن محیط بیشتر باشد سرعت اشتعال نیز بیشتر می شود. در واقع سرعت جریان مخلوط موردنظر که شامل اکسیژن و سوخت است باید به صورتی باشد که سبب شود تا شعله به نازل نزدیک شود. اگر سرعت جریان مخلوط افزایش یابد سبب می‌شود تا شعله از نازل دور شود و بالعکس. بنابراین با توجه به سرعت حرکت مخلوط گاهی ممکن است شعله درون مشعل بماند که این امر نیز سبب پس زنش مداوم می شود.

همچنین بخوانید: دلایل از کار افتادن دتکتور گاز

سخن نهایی

گازهای قابل اشتعال دارای مرز های مختلفی برای اشتعال و همچنین احتراق هستند. آگاهی از پاسخ LEL و UEL چیست؟ سبب می ‌شود تا افراد با محدوده انفجار و اشتعال گازهای قابل اشتعال آشنا شوند و بتوانند در مواقع لزوم اصول ایمنی را رعایت کنند. حد بالا و پایین اشتعال گازها، توسط ابزار مختلف مانند دتکتور گاز تشخیص داده می ‌شود. افراد با استفاده از این ابزار مختلف، این امکان را دارند که متوجه شوند محیط در حد پایین انفجار یا حد بالای انفجار گازهای قابل اشتعال قرار دارد و متناسب با آن محیط اقدامات لازم را انجام دهند.