کلیه افراد مشغول به کار، چه افرادی که در مراکز خدماتی مشغول هستند و چه افرادی که در شرکت‌های تولیدی و صنعتی کار می‌کنند، باید طبق قوانین و استانداردهای جهانی، لباس فرمی متناسب با شغلشان بپوشند. لباس کار نوعی تجهیزات حفاظتی فردی است که جهت یک شکل و یکسان نمودن کارکنان و کارمندان یک محیط یا ارگان خاص استفاده می‌شوند. این لباس برای هر قشر از کارمندان و کارگران از استانداردهای HSE پیروی می‌کند. (Health Safety Environment) HSE یکی از اصولی‌ترین استانداردها برای لباس کار است.
استاندارد لباس کار طبق اچ.اس.ای
یک لباس کار استاندارد طبق قوانین HSE، به دو صورت پیراهن، کاپشن و شلوار (دو تکه) یا سرهمی ( لباس کار یکسره ) وجود دارد. استانداردهای HSE در خصوص لباس کار طبق قوانین به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- نشانه‌ها و علائم درج شده روی لباس
- جنس لباس کار و داشتن کیفیت
- نوع و رنگ لباس با توجه به مرتبه و موقعیت هر فرد
یکی از مهم‌ترین دستورالعمل‌های لباس کار براساس استاندارد HSE، جنس لباس کار است. متریال مورد استفاده در این نوع لباس باید متناسب با نوع کار و خطرات احتمالی محل کار باشد. همچنین این لباس باید در برابر سایش، ماندگاری و مقاومت بالایی داشته باشد. این لباس باید به‌گونه‌ای در نظر گرفته شود که فرد در آن احساس راحتی کند و مانع از انجام فعالیت‌های بدنی نشود.
جنس لباس کار باید متناسب با کار و خطرات احتمالی در محیط کار باشد. برای تولید لباس کار می‌توان از جنس‌های زیر استفاده کرد:
پنبه: این متریال دوام پایینی داشته و در برابر مواد شیمیایی، مقاومت کمی دارد.
پلی استر: این متریال نوعی الیاف مصنوعی است که دوام بالا داشته و در برابر آب و مواد شیمیایی مقاومت بالایی دارد.
ترکیب پنبه و پلی استر: این ترکیب بسیار با دوام بوده و به‌راحتی قابل استفاده است.
پشم: این الیاف طبیعی در برابر آب و شعله مقاومت بالایی دارد.
چرم: این متریال بسیار بادوام است و در برابر آب و شعله مقاومت بالایی دارد.
نشانه ها و علائم درج شده روی لباس بر اساس قانون لباس کار HSE
طبق استاندارد قانون لباس کار HSE، نشانه و علائم روی لباس‌ها باید از قوانین این استاندارد پیروی کنند. این قوانین عبارتند از:
محل قرارگیری لوگو: لوگو شرکت مربوطه باید در مکانی قرار گیرد که قابل مشاهده باشد. به‌عنوان مثال قسمت بالاتنه و روی جیب سمت چپ یا پشت لباس.
سایز لوگو: لگو باید به اندازه‌ای حک شود که با چشم به‌راحتی قابل مشاهده باشد.
جنس لوگو: لوگو باید از مواد با دوام ساخته شود تا در گذرزمان محو یا از خوانایی آن کم نشود.
رنگ لوگو: رنگ لوگو باید متضاد با رنگ لباس کار باشد تا به آسانی تشخیص داده‌شود.
با رعایت استانداردهای حک لوگو، کارفرمایان می‌توانند به راحتی کارکنان را شناسایی کرده و ایمنی محل کار خود را ارتقاء دهند.
قوانین مربوط به رنگ لباس کار متناسب با استاندارد HSE
قوانین مربوط به رنگ لباس کار متناسب با استاندارد HSE
رنگ لباس کار باید با خطرات احتمالی موجود در کار هماهنگ باشد. به عنوان مثال رنگ لباس کار در مشاغلی مانند راه و شهرداری باید به‌گونه‌ای باشد که در شب و نور کم بتوان آن را تشخیص داد. به همین دلیل از رنگ‌های نارنجی، زرد یا رنگ‌های شب تاب استفاده می‌شود. کارکنانی که در محیط‌های گرم مشغول به کار هستند، می‌توانند از رنگ آبی و افرادی که در محیط‌های سرد کار می‌کنند بهتر است از رنگ مشکی استفاده نمایند.
طبق قوانین استاندارد HSE رنگ لباس کار در یک کارگاه یا سازمان باید متناسب با سمت فرد باشد. قوانین مربوط به رنگ و مدل لباس براساس قانون HSE به شرح زیر هستند:
رئیس یا مدیر پروژه باید لباس کار مدیریتی که شامل سه تکه (پیراهن طوسی روشن، شلوار طوسی به همراه کت یا کاپشن سرمه‌ای) است را بپوشد.
کارکنان و کارمندان معمولی باید لباس‌های یک تکه طوسی بپوشند.
کارکنان بخش انبار و تدارکات از لباس‌های دو تکه با زمینه آبی و یقه، سر آستین و زیپ طوسی استفاده کنند.
مهندس خدمات فنی و سرپرست کارگاه لباس‌های دو تکه با زمینه آبی همراه با سر آستین، یقه و زیپ سفید می‌پوشند.
کارکنان بخش پیمانکاری و عملیاتی باید از لباس‌هایی یک تکه با رنگ آبی که نام شرکت پیمانکاری و لوگوی شرکت در پشت آن قرار دارد، استفاده کنند.
کارکنان بخش ایمنی پیمانکاری باید لباس‌های تمام آبی همراه با جلیقه قرمز که پشت آن کلمه ایمنی درج شده‌است را بپوشند.
در بعضی از مشاغل کارکنان و کارمندان علاوه‌بر لباس کار، با توجه به شرایط محیط کار باید یک‌سری نکات ایمنی مربوط به کفش کار، عینک و گوش گیر را نیز رعایت نمایند که کارفرما موظف است آن‌ها را تهیه کرده و در اختیار کارگران قرار دهد.
سالانه چند دست لباس کار به کارگران تعلق می‌گیرد؟
بنابر قانون، کارفرما موظف است وسایل حفاظت فردی متناسب با محیط کار و خطرات احتمالی را به تعداد کافی تهیه کرده و به‌صورت رایگان در اختیار کارگران خود قرار دهد. طبق آیین‌نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه‌ها، در هر سال دو دست لباس به کارگران تعلق می‌گیرد.