ماسک شیمیایی وسیله‌ای است که برای محافظت از کاربر در برابر استنشاق مواد مضر از جمله گازها، دود و ذرات طراحی شده است. انواع مختلفی از ماسک‌های شیمیایی وجود دارد، اما همه آنها از یک فیلتر برای حذف آلاینده‌ها از هوا استفاده می کنند. فیلتر ماسک شیمیایی برای جذب و تصفیه گازها و بخارات سمی طراحی شده است. با گذشت زمان، فیلتر اشباع شده و دیگر نمی تواند به طور موثر گازها و بخارات سمی را جذب کند. در این صورت، استفاده از ماسک شیمیایی دیگر فایده ای ندارد و حتی می تواند خطرناک باشد.
همچنین بخوانید: ماسک شیمیایی مناسب رنگ کاری
نشانه های زمان تعویض ماسک فیلتر دار
با گذشت زمان، فیلتر ماسک شیمیایی اشباع شده و دیگر نمی تواند به طور موثر از فرد محافظت کند. به همین دلیل، تعویض ماسک شیمیایی در زمان مناسب بسیار مهم است. در اینجا چند نشانه وجود دارد که نشان می دهد زمان تعویض ماسک شیمیایی فرا رسیده است:
تنفس سخت
تنفس سخت یکی از نشانه های اصلی زمان تعویض ماسک شیمیایی است. دلایل تنفس سخت هنگام استفاده از ماسک شیمیایی عبارتند از:
- اشباع شدن فیلتر
فیلتر ماسک شیمیایی ذرات و گازهای سمی را جذب می کند ولی به مرور زمان و به علت اشباع شدن نمی تواند به طور موثر ذرات و گازهای سمی را جذب کند. این امر باعث افزایش مقاومت در برابر جریان هوا و تنفس سخت می شود.
- آسیب دیدگی فیلتر
اگر فیلتر ماسک شیمیایی پاره، سوراخ، یا آسیب دیده باشد، ممکن است ذرات و گازهای سمی به راحتی از آن عبور کنند. این امر می تواند باعث تنفس سخت و همچنین سرفه، عطسه، و تحریک گلو و ریه ها شود.
- عدم تناسب ماسک
اگر ماسک شیمیایی به طور صحیح روی صورت شما قرار نگیرد، ممکن است هوا به طور کافی به داخل آن جریان پیدا نکند و باعث تنفس سخت و همچنین احساس خفگی شود.
تغییر حالت فیزیکی فیلتر
تغییر حالت فیزیکی ماسک شیمیایی می تواند یکی از نشانه های زمان تعویض آن باشد. ماسک های شیمیایی از فیلترهایی برای تصفیه هوای تنفسی استفاده می کنند. این فیلترها از مواد مختلفی مانند کربن فعال، الیافی و… ساخته می شوند. در این حالت، ممکن است شاهد تغییراتی در حالت فیزیکی فیلتر یا ماسک باشیم. چند نمونه از تغییرات فیزیکی که نشان دهنده زمان تعویض ماسک شیمیایی هستند، عبارتند از:
- تغییر رنگ
فیلترهای کربن فعال که در ماسک های تنفسی استفاده می شوند، در حالت عادی سیاه هستند. اما با اشباع شدن، رنگ آنها به خاکستری یا قهوه ای تغییر می کند.
- تغییر شکل
اگر شکل و ساختار فیلتر تغییر کند. به عنوان مثال، متورم شده، چروکیده شده، یا پاره شود باید آن را تعویض کنید.
- افزایش سختی
فیلترهای ماسک های شیمیایی در حالت عادی نرم و انعطاف پذیر هستند که با سفت و سخت شدن آن ها زمان تعویض ماسک فرا رسیده است.
استشمام بوی مواد و گاز های شیمیایی
اگر بوی نامطبوعی از فیلترها به مشام برسد باید آن ها را تعویض کرد. این بو می تواند ناشی از مواد شیمیایی جذب شده توسط فیلتر باشد. دلایل استشمام بوی مواد و گازهای شیمیایی از طریق ماسک شیمیایی عبارتند از:
- اشباع شدن فیلتر
- آسیب دیدگی ماسک
- نشت در ماسک
نحوه تعویض فیلتر ماسک شیمیایی
چرا باید فیلتر ماسک شیمیایی را تعویض کنیم؟
دلایل تعویض فیلتر ماسک شیمیایی عبارتند از:
جلوگیری از استنشاق گازها و بخارات سمی
فیلتر اشباع شده دیگر نمی تواند به طور موثر گازها و بخارات سمی را جذب کند. در این صورت، شما در معرض خطر استنشاق این مواد سمی و ابتلا به بیماری های مختلف قرار خواهید گرفت.
حفظ سلامت و ایمنی
استفاده از ماسک شیمیایی با فیلتر اشباع شده می تواند سلامتی و ایمنی شما را به خطر اندازد. استنشاق گازها و بخارات سمی می تواند منجر به مشکلات تنفسی، مسمومیت، و حتی مرگ شود.
عملکرد صحیح ماسک
ماسک شیمیایی برای کارکرد صحیح به فیلتر سالم نیاز دارد. اگر فیلتر اشباع شده باشد، ماسک به درستی کار نخواهد کرد و شما را در برابر خطرات مواد شیمیایی محافظت نخواهد کرد.
عوامل موثر در زمان تعویض فیلتر ماسک شیمیایی
زمان تعویض فیلتر ماسک شیمیایی به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع فیلتر
فیلترهای ماسک شیمیایی انواع مختلفی دارند. هر کدام از انواع ماسک 3m، ماسک دراگر یا هر برند دیگری قابلیت نصب نوع خاصی از فیلتر را دارا می باشند. همچنین هر نوع فیلتر برای جذب و تصفیه گازها و بخارات خاصی طراحی شده است. زمان تعویض فیلتر به نوع گازها و بخارات سمی موجود در محیط کار بستگی دارد.
- میزان آلودگی
اگر در محیطی با آلودگی زیاد کار می کنید، باید فیلتر ماسک خود را زودتر تعویض کنید. در محیط های با آلودگی کم، می توان از فیلتر ماسک برای مدت زمان طولانی تری استفاده کرد.
- میزان استفاده
اگر از ماسک شیمیایی به طور مکرر استفاده می کنید، باید فیلتر آن را زودتر تعویض کنید. در صورت استفاده گاه به گاه از ماسک، می توان از فیلتر آن برای مدت زمان طولانی تری استفاده کرد.
- تاریخ انقضا
تمام فیلترهای ماسک شیمیایی دارای تاریخ انقضا هستند. پس از تاریخ انقضا، فیلتر دیگر نمی تواند به طور موثر گازها و بخارات سمی را جذب کند.
- عوامل محیطی
عواملی مانند رطوبت، دما، و گرد و غبار می توانند بر عمر فیلتر ماسک شیمیایی تاثیر بگذارند. در محیط های با رطوبت بالا، دما بالا، و گرد و غبار زیاد، باید فیلتر ماسک را زودتر تعویض کرد.
نگهداری از فیلتر ماسک شیمیایی
نگهداری صحیح از فیلتر ماسک شیمیایی برای افزایش طول عمر و کارایی آن بسیار مهم است. نکات مهم زیر را در این رابطه باید در نظر بگیرید:
- فیلتر ماسک را در مکانی خنک و خشک نگهداری کنید. رطوبت بالا، دمای زیاد و نور مستقیم خورشید می تواند به فیلتر آسیب برساند.
- فیلتر را در محفظه ای دربسته نگهداری کنید. این کار از ورود گرد و غبار و آلودگی به داخل فیلتر جلوگیری می کند. محفظه ی مناسب باید از جنس پلاستیک یا فلز باشد و به طور کامل دربسته شود.
- فیلتر را به طور منظم با دستمال مرطوب تمیز کنید. البته از مواد شوینده قوی برای تمیز کردن فیلتر استفاده نکنید و پس از تمیز کردن فیلتر، آن را به طور کامل خشک کنید.
نتیجه گیری
اگر هنگام استفاده از ماسک شیمیایی احساس تنگی نفس یا سختی در تنفس دارید، همچنین، اگر ماسک شما آسیب دیده یا به طور صحیح روی صورت شما قرار نمی گیرد، باید آن را با یک ماسک مناسب تر تعویض کنید. برای تعویض فیلتر ماسک، طبق دستورالعمل سازنده عمل کنید.