دتکتور دودی یا آشکارساز دود، ابزاری است که برای حس کردن و آشکارسازی دود به ویژه در سیستم های اعلام حریق یا اطفا حریق به کار می رود. این نوع دتکتورها به ابتدایی‌ترین اثر حریق یعنی دود حساس هستند و از متداول‌ترین دتکتورها در سیستم های اعلام حریق به شمار می روند. این نوع دکتور ممکن است با بوق ممتد مواجه شود. دتکتور حرارتی و دتکتور گاز از انواع دیگر آشکار ساز ها می باشند.
همچنین بخوانید: سیستم اعلام حریق آیروسل
علت آلارم کاذب دتکتور دود و رفع آن
آلارم کاذب دتکتور دود می تواند آزاردهنده باشد و در مواقعی که خطر واقعی وجود ندارد، باعث اضطراب و وحشت شود. دلایل مختلفی برای آلارم کاذب دتکتور دود وجود دارد از جمله این دلایل، نقص فنی است. نقص در سنسور دود، مدار داخلی، یا سیم کشی دتکتور و همچنین نقص در پنل مرکزی سیستم اعلام حریق می تواند باعث آلارم کاذب شود. سایر علل در ادامه بررسی می شوند.
1) نامناسب بودن محل نصب دتکتور
محل نصب دتکتور دود نقشی کلیدی در عملکرد صحیح آن و جلوگیری از آلارم کاذب دارد. نصب دتکتور در نزدیکی آشپزخانه، حمام یا شومینه می تواند باعث بوق ممتد دتکتور دود به دلیل دود و بخار حاصل از پخت و پز، شستشو، یا گرمایش شود. برای جلوگیری از این مشکل، دتکتور دود را باید حداقل 3 متر دورتر از اجاق گاز، 6 متر دورتر از شومینه، و در خارج از حمام نصب کرد. همچنین نصب دتکتور در مکان های پر گرد و غبار مانند کارگاه ها، گاراژها، یا اتاق های زیر شیروانی می تواند باعث آلارم کاذب دود به دلیل تجمع گرد و غبار روی سنسور دود شود. برای جلوگیری از این مشکل، دتکتور دود را باید در مکان های تمیز و به دور از گرد و غبار نصب کرد.
از طرف دیگر نصب دتکتور در مکان هایی که حشراتی مانند عنکبوت و مورچه وجود دارند می تواند باعث آلارم کاذب دود به دلیل لانه سازی حشرات در داخل دتکتور شود. برای جلوگیری از این مشکل، دتکتور دود را باید در مکان های عاری از حشره نصب کرد و به طور منظم آن را از نظر وجود لانه حشرات بررسی کرد.
نصب دتکتور در نزدیکی دریچه های تهویه، کولر، یا پنکه می تواند باعث آلارم کاذب دود به دلیل جریان شدید هوا و جابجایی ذرات معلق در هوا شود. به منظور جلوگیری از این مشکل، دتکتور دود را باید حداقل 1.5 متر دورتر از دریچه های تهویه، کولر، یا پنکه نصب کرد. نصب دتکتور در معرض نور مستقیم خورشید هم می تواند باعث آلارم کاذب دود به دلیل گرم شدن سنسور دود شود. برای جلوگیری از این مشکل، دتکتور دود را باید در مکان های سایه دار نصب کرد.
2) پخت غذا
یکی از دلایل رایج آلارم کاذب دتکتور دود، دود و بخار حاصل از پخت غذا است. دود و بخار حاصل از پخت غذا، به خصوص غذاهای چرب و سرخ کردنی، می تواند به سنسور دتکتور دود برسد. اگر دتکتور دود در نزدیکی اجاق گاز یا فر نصب شده باشد، احتمال آلارم کاذب در هنگام پخت غذا بیشتر می شود. دتکتورهای دود با حساسیت بالا، بیشتر در معرض آلارم کاذب در هنگام پخت غذا هستند.
3) وجود حشرات
یکی از دلایل آلارم کاذب دتکتور دود، وجود حشراتی مانند عنکبوت و مورچه است. این حشرات می توانند در داخل محفظه دتکتور لانه سازی کرده و باعث ایجاد مشکل در عملکرد سنسور دود شوند. لانه سازی حشرات در دتکتور به سه دلیل رخ می دهد. اولا گرمای تولید شده توسط دتکتور دود می تواند برای حشرات جذاب باشد. ثانیا حشرات معمولاً مکان های تاریک را برای لانه سازی ترجیح می دهند. ثالثا ذرات ریز گرد و غبار و دود که در داخل محفظه دتکتور جمع می شوند می توانند منبع غذایی برای حشرات باشند.
4) بخار و رطوبت در هوا
یکی از دلایل رایج آلارم کاذب دتکتور دود، بخار و رطوبت موجود در هوا است. دتکتورهای دود به گونه ای طراحی شده اند که به ذرات دود حساس باشند. اما بخار و رطوبت نیز می توانند ذرات معلق در هوا ایجاد کنند که دتکتور دود را فعال می کنند. دلایل مختلفی برای ایجاد بخار و رطوبت در هوا وجود دارد. از جمله پخت و پز، حمام، رطوبت هوا و نشت آب.
همچنین بخوانید: آموزش نصب سیستم اعلام حریق
5) وجود مواد شیمیایی قوی در نزدیکی دتکتور
دتکتورهای دود به ذرات معلق در هوا حساس هستند. این ذرات می توانند شامل دود، بخار، گرد و غبار و حتی مواد شیمیایی باشند. در برخی موارد، وجود مواد شیمیایی قوی در نزدیکی دتکتور دود می تواند باعث آلارم کاذب شود. در واقع برخی از دتکتورهای دود به ذرات شیمیایی خاصی حساس هستند. به عنوان مثال، دتکتورهای یونیزاسیون به ذرات شیمیایی که دارای بار الکتریکی هستند حساسیت دارند. همچنین برخی از مواد شیمیایی بوی قوی دارند که می تواند دتکتور دود را فعال کند.
6) ضعیف شدن باتری
یکی از دلایل رایج آلارم کاذب دتکتور دود، ضعیف شدن باتری است. دلایل ضعیف شدن باتری دتکتور دود عبارتتد از: مصرف طبیعی، استفاده از باتری نامناسب و نشت باتری
7) وجود مشکل در میخ باتری یا زبانه آن
مشکل در میخ باتری یا زبانه آن می تواند یکی از دلایل بوق ممند دتکتور دود باشد. دلایل مشکل در میخ باتری یا زبانه آن عبارتند از: خوردگی، آسیب دیدگی و تجمع گرد و غبار و کثیفی روی میخ باتری یا زبانه آن
8) باز بودن پوشش باتری
یکی از دلایل رایج آلارم کاذب دتکتور دود، باز بودن پوشش باتری است. اگر پوشش باتری به درستی نصب نشده باشد، ممکن است به مرور زمان شل شده و باز شود. همچنین ضربه یا لرزش شدید می تواند باعث باز شدن پوشش باتری دتکتور دود شود. از طرف دیگر اگر باتری دتکتور دود معیوب باشد، ممکن است باعث گرم شدن بیش از حد دتکتور و باز شدن پوشش باتری شود.
9) فعال بودن حالت سکوت
حالت سکوت در دتکتور دود به شما امکان می دهد تا آلارم را برای مدت زمان کوتاهی به طور موقت خاموش کنید. این حالت می تواند در مواقعی که آلارم کاذب رخ می دهد، مانند پخت و پز یا دود شومینه، مفید باشد. معمولاً دو نوع حالت سکوت در دتکتور دود وجود دارد:
- حالت سکوت موقت
این حالت آلارم را برای مدت زمان کوتاهی، معمولاً 15 تا 30 دقیقه، خاموش می کند.
پس از اتمام زمان سکوت، آلارم دوباره به صدا در می آید. برای فعال کردن حالت سکوت موقت، دکمه “سکوت” یا “Hush” را روی دتکتور دود فشار دهید.
- حالت سکوت دائمی
این حالت آلارم را تا زمانی که آن را غیرفعال کنید، خاموش می کند. از حالت سکوت دائمی فقط زمانی استفاده کنید که مطمئن هستید خطر آتش سوزی وجود ندارد. برای فعال کردن حالت سکوت دائمی، دکمه “سکوت” یا “Hush” را به مدت چند ثانیه فشار دهید.
10) باقی ماندن شارژ باتری های قبلی در دتکتور
یکی از دلایل آلارم کاذب دتکتور دود، باقی ماندن شارژ باتری های قبلی در دتکتور است. هنگامی که باتری های دتکتور دود را تعویض می کنید، ممکن است مقداری شارژ در باتری های قبلی باقی مانده باشد. این شارژ باقی مانده می تواند باعث ایجاد نوسانات ولتاژ در دتکتور شود و در نتیجه آلارم کاذب به صدا در آید. برای جلوگیری از این مشکل، باید قبل از نصب باتری های جدید، حتماً باتری های قبلی را به طور کامل از دتکتور خارج کنید. همچنین می توانید با استفاده از یک ولت متر، از خالی بودن کامل شارژ باتری های قبلی اطمینان حاصل کنید.
همچنین بخوانید: تفاوت بین آشکارساز حرارتی ثابت و افزایشی
رفع مشکل بوق ممتد دتکتور دود
ریست کردن دتکتور دودی می تواند راه حلی موقت برای رفع مشکل آلارم باشد. اما قبل از ریست کردن دتکتور، باید منبع مشکل را پیدا کنید و آن را رفع کنید. در غیر این صورت، آلارم دود دوباره به صدا در خواهد آمد. چند روش برای ریست کردن دتکتور دودی عبارتند از:
- معمولاً دکمه ریست در زیر یا کنار دتکتور دودی قرار دارد. دکمه را به مدت چند ثانیه فشار دهید تا آلارم خاموش شود.
- اگر دکمه ریست وجود ندارد، می توانید باتری را برای ریست کردن دتکتور دودی خارج کنید. باتری را به مدت چند ثانیه خارج از دتکتور نگه دارید و سپس آن را دوباره داخل دتکتور قرار دهید.
- اگر دتکتور دودی شما سیمی است، می توانید آن را از برق جدا کنید تا ریست شود. فیوز مربوط به دتکتور دودی را در جعبه فیوز پیدا کنید و آن را خاموش کنید. پس از چند ثانیه، فیوز را دوباره روشن کنید.
نتیجه گیری
دود و بخار حاصل از پخت و پز، شومینه، بخاری، رطوبت هوا، گرد و غبار و همچنین حشراتی مانند عنکبوت و مورچه که در داخل دتکتور لانه سازی می کنند، می توانند باعث آلارم کاذب دتکتور دود گردند. نقص در نصب، باتری ضعیف، نشت باتری و چند عامل دیگر نیز می توانند باعث این آلارم شوند.