خاموش کننده دستی چیست؟
خاموش کننده های دستی به کپسول آتش نشانی کم حجم گفته میشود که قابل حمل هستند و برای مقابله سریع با آتش سوزی های ناگهانی با هدف پیشگیری از گسترش آتش استفاده میشوند. خاموش‌کننده‌های دستی برخلاف سیستم‌های اطفاء حریق ثابت، همیشه در دسترس بوده و برای استفاده در شرایط اضطراری به تجهیزات آتش نشانی خاص یا تخصص زیاد نیاز ندارند.
انواع خاموش کننده های دستی
خاموش‌کننده‌های دستی، نقش موثری در ایمنی محیط‌های کاری، منازل، خودروها و فضاهای عمومی دارند. این ابزار در انواع مختلف و با مواد خاموش‌کننده گوناگون تولید میشوند، تا بتوانند انواع حریق را که بر اساس منبع سوخت و نوع مواد شعله‌ور متفاوت اند را خاموش کنند. در ادامه به معرفی انواع خاموش کننده های دستی میپردازیم :
خاموش کننده حاوی گاز
کپسول CO2 هستند که با کاهش اکسیژن و دمای آتش، آن را خاموش میکنند و مناسب برای آتش سوزی وسایل الکتریکی و محیط های بسته هستند اما خوب است بدانید در محیط های بدون تهویه ممکن است باعث خفگی شوند و برای اتش سوزیها جامد و روغن های آشپزی مناسب نیست.
خاموش کننده حاوی آب
این نوع کپسول حاوی آب تحت فشار برای خاموش کردن مواد جامد مانند چوب، کاغذ و پارچه است. این نوع خاموش کننده ممکن است در اثر سرما یخ بزند و عملکر آن مختل شود.
خاموش کننده حاوی کف
خاموش‌کننده‌های حاوی کف، لایه‌ای از فوم بر روی سطح آتش ایجاد میکنند و مانع از رسیدن اکسیژن به شعله میشوند. در صنایع پتروشیمی و نبار های مایعات سوختی کاربرد فراوانی دارد.
خاموش کننده حاوی پودر
در این نوع کپسول، از پودر شیمیایی برای خفه کردن شعله و واکنش های شیمیایی آتش استفاده میشود. و به دلیل ایجاد گرد و غبار زیاد در محیط های بسته مشکل ساز است بنابراین تمیزکاری محیط پس از استفاده آن باید به دقت انجام شود. مضرات پودر کپسول آتش نشانی، از مسائلی است که هنگام استفاده از این خاموش کننده ها باید به آن توجه داشته باشید.
خاموش کننده حاوی مواد هالوژنه
در ترکیب این نوع خاموش کننده ها از گازهای هالوژنه استفاده شده که سریعا واکنش های شیمیایی را متوقف میکنند و معمولا کاربرد زیادی در هواپیماها و سیستم اطفا حریق اتاق سرور ها دارد. برخی از این مواد نیز به دلیل تاثیرات زیست محیطی ممنوع یا محدود شده اند.
همچنین بخوانید: مقررات و ضوابط آتش نشانی در پارکینگ ها
تفاوت انواع خاموش کننده های دستی
تفاوت انواع خاموش‌کننده‌های دستی به عوامل مختلفی از جمله نوع ماده خاموش‌کننده، کاربرد و محدودیت‌های استفاده بستگی دارد.
1.تفاوت در ماده خاموش کننده
محتوای خاموش کننده ها براساس کارایی، متفاوت است. خاموش کننده های گازی با تکنیک کاهش اکسیژن آتش عمل میکنند و هیچ اثری از خود باقی نمیگذارند. خاموش کننده های حاوی آب با خنک سازی دمای شعله را کاهش میدهند؛ مواد فومی با ایجاد لایه ای محافظ روی آتش از رسیدن اکسیژن جلوگیری میکنند؛ پودر ها نیز با تولید گرد و غبار شعله را خفه میکنند و مواد هالوژنه با گاز های شیمیایی این کار را میکنند.
2.تفاوت در نوع آتش هدف
هر خاموش کننده برای نوع خاصی از آتش طراحی شده است:
-
- گروه A (مواد جامد): آب، کف، و پودر.
- گروه B (مایعات قابل اشتعال): کف، پودر، و CO₂.
- گروه C (گازها): پودر و CO₂.
- گروه F (روغن‌های آشپزی): مواد شیمیایی مرطوب.
3.تفاوت در محل استفاده
خاموش کننده های گازی و هالوژنه برای محیط های حساس به گردو غبار، مانند تجهیزات آزمایشگاهی، ایده آل هستند. مواد پودری برای محیط های صنعتی و چند منظوره مناسب اند و خاموش کننده های آبی در خانه و فضاهای کوچک کاربرد بیشتری دارند.
همچنین بخوانید: کپسول آتش نشانی مناسب منزل
4.تفاوت در قابلیت تمیزکاری پس از استفاده
خاموش کننده های گازی و هالوژنه اثری از خود بجا نمیگذارند. مواد پودری نیاز به تمیزکاری کامل دارند و کف ها ممکن است سطوح را مرطوب و چسبناک کنند.
5.هزینه و نگهداری
و گازی هزینه بیشتری خاموش کننده های آبی و پودری معمولا ارزان ترهستند و نگهداری آنها نسبت به مواد هالوژنه آسان تر است. در مقابل، مواد هالوژنه عملکرد دقیق تری ارائه میدهند.
نتیجه‌گیری
خاموش کننده های دستی انواع مختلف گازی، هالوژنه، آبی و پودری دارند که کاربردشان بر اساس محل حادثه و نوع مواد آتش گرفته متفاوت است. آگاهی از کاربرد و تفاوت خاموش کننده ها با یکدیکر برای استفاده ی درست در مواقع اضطراری برای همه ی افراد الزامی است.