دتکتور حرارتی یا کاشف حرارتی چیست؟

دتکتور حرارتی یا کاشف حرارتی اعلام حریق یکی از ابزار های هشداردهنده اعلام حریق است که نسبت به افزایش شدید دمای محیط یا دمای بسیار زیاد محیط و یا هر دوی این اتفاقات حساس است و با ایجاد یکی از این شرایط حریق را تشخیص داده و فعال می شود. ساختار دتکتور حرارتی (آشکار ساز حرارتی) به گونه ای است که دو نوار فلزی (بی متال) با جنس و ضریب انبساط متفاوت درون محفظه این دستگاه قرار می گیرد و هنگام حرارت و دمای بالا بی متال درون محفظه تحت تاثیر گرما قرار می گیرد و باعث بسته شدن کنتاکت ها و فعال شدن دتکتور می شود.

نحوه عملکرد دتکتور حرارتی

انواع دتکتور حرارتی

کنترل حرارت و دمای محیط وظیفه دتکتور حرارتی است و الگوهای متفاوتی برای برای این موضوع پیش بینی شده است.

برخی از محصولات ما:

این الگوها متکی به بر رشد دمای زیاد و یا حضور دمای زیاد هستند و باعث به وجود آمدن انواع مختلفی از دتکتور ها شده اند که به شرح زیر است:

  • دتکتور حرارتی ثابت
  • دتکتور حرارتی افزایشی
  • دتکتور حرارتی خطی یا کابلی
  • دتکتور حرارتی ترکیبی

دتکتور ها نیز انواع مختلفی دارند:

دتکتور حرارتی ثابت

دتکتور حرارتی ثابت یکی از رایج ترین انواع کاشف حرارتی اعلام حریق است که برای عملکرد در دمای ثابت طراحی شده است. الگوی طراحی این دتکتور حرارتی رسیدن دمای محیط به حد خطرناک و بالاتر از حد تعیین شده است. در دتکتور حرارتی دما ثابت یک دمای از پیش تعیین شده وجود دارد که اگر دمای محیط به آن درجه برسد دتکتور فعال می شود.

طراحی دتکتور حرارتی ثابت به گونه ای است که دو فلز با ضریب انبساط متفاوت درون محفظه دستگاه قرار گرفته اند که در دمای معمولی این دو فلز عملکرد یکسان دارند و به هم چسبیده اند  اما در دماهای بالا مقدار انبساط متفاوت آنها باعث خم شدن تیغه و عملکرد دتکتورحرارتی می شود که در نهایت منجر به اعلام حریق می‌ شود.

کاربرد دتکتور حرارتی ثابت

دتکتورهای حرارتی ثابت هنگامی فعال می شود که دمای محیط بالا برود و تجمع گرما اتفاق بیفتد، بنابراین برای محیط هایی که نوسان دمایی وجود دارد مناسب نیستند. بنابراین در محیط هایی مانند آشپزخانه که گاهی نوسان طبیعی دما رخ می دهد و ممکن است منجر به اشتباه در عملکرد دتکتور حرارتی شود استفاده از دتکتور حرارتی ثابت جایز نیست. دتکتور حرارتی ثابت معمولا در فضاهای متعارف مسکونی، اداری و یا تجاری بدون احتمال نوسان دما  کاربرد دارد.

کاشف حرارتی اعلام حریق (دتکتور حرارتی)

دتکتور حرارتی افزایشی 

دتکتورحرارتی افزایشی به نرخ تغییرات دمایی حساس است و اگر سرعت افزایش دمای محیط بالاتر از حدی باشد اعلام حریق می کند. بنابراین عملکرد دتکتور حرارتی دما افزایشی تحت تاثیر دو عامل دما و زمان است. دتکتور های حرارتی افزایشی در مقابل تغییرات سریع افزایشی دمای محیط حساس هستند و به تغییرات کند دمای محیط واکنشی نشان نمی دهند. در طراحی دتکتور حرارتی افزایشی دو حسگر متفاوت ترمیستوری و ترموکوپلی به کار رفته است که این دو حسگر در داخل و خارج از محفظه دتکتور نصب می شوند و وقتی نرخ تغییرات دمایی کند است هر دو سنسور داخل و خارج دمای یکسانی را نشان می دهند اما هنگام آتش سوزی و افزایش سریع دمای محیط، مقدار دمای حس شده توسط حسگر بیرونی با حسگر درونی متفاوت استکه این تفاوت به دلیل کندی تشخیص حسگر درونی دتکتور حرارتی است و به ‌این ‌ترتیب با اختلاف دمای دو حسگر، وقوع حریق تشخیص و اعلام می شود.

کاربرد دتکتور حرارتی افزایشی:

وقوع حریق با افزایش سریع دما همراه است و طراحی دتکتور حرارتی افزایشی بر اساس نرخ تغییرات دمای محیط است و نسبت به تغییرات کند دما و یا تغییرات اندک دما حساسیتی نشان نمی‌‌دهد. بنابراین از دتکتور حرارتی افزایشی در مکان هایی که که نرخ تغییر دمای طبیعی دارند، معمولا استفاده نمی شود. از دتکتور حرارتی افزایشی بیشتر در فضاهایی مانند سیلو ها و فضاهایی که احتمال رخداد حریق با سرعت بالا استفاده می شود زیرا دمای محیط به سرعت تغییر می کند و باعث تحریک دتکتور  و هشدار حریق می شود.

آشکار ساز حرارتی (دتکتور حرارتی)

تفاوت دتکتور حرارتی افزایشی و ثابت

هر دو دتکتور حرارتی برای کنترل دمای محیط طراحی شده اند اما تفاوت هایی در طراحی و عملکرد این دو دتکتور وجود دارد که عبارتند از:

  • دتکتور حرارتی ثابت از دتکتور حرارتی افزایشی مطمئن تر است زیرا بعضی اوقات احتمال تغییرات دما بدون وقوع حریق وجود دارد و این امر باعث احتمال خطا در دتکتور حرارتی افزایشی خواهد شد.
  • سرعت دتکتور حرارتی افزایشی از دتکتور حرارتی ثابت بیشتر است و سریع تر وقوع حریق را تشخیص می دهد.
  • حساسیت دتکتور حرارتی افزایشی از دتکتور های حرارتی ثابت بیشتر است.
  • شرایط نگهداری و نصب هر دو دتکتور بسیار ساده است ولی دتکتور حرارتی ثابت به خاطر تکنولوژی ساخت ضعیف تر از شرایط نگهداری ساده تری برخوردار است.

دتکتور حرارتی خطی (کابلی)

دتکتور حرارتی خطی به دو گروه دیجیتال و آنالوگ تقسیم می شود و برای پایش سراسری محیط های ساختمانی طراحی شده است. دتکتور حرارتی خطی نوعی کابل حساس به دما است که مقدار جریان ثابت الکتریکی از داخل آن عبور می کند. در انتهای کابل نوعی مقاومت مخصوص به کار رفته که مقدار تلرانس جریان را محدود می کند و در صورت آتش سوزی و افزایش دما مقاومت کابل تغییر کرده و جریان عبوری از آن نیز به شدت تغییر می کند و هشدار اعلام حریق فعال می شود.

کاربرد دتکتور حرارتی خطی (کابلی)

از دتکتور حرارتی خطی برای کنترل و پایش دما در فضاهای متنوع ساختمانی و فضاهایی با محدودیت نصب تجهیزات استفاده می شود. همچنین از این کابل حساس به حرارت برای طراحی سیستم هشدار دهنده حریق فضاهای پر از گرد و خاک، محیط‌های مرطوب، آلوده و… استفاده می‌شود.

مزایای دتکتور حرارتی خطی (کابلی)

  • شرایط نگهداری دتکتور حرارتی خطی بسیار ساده و آسان است.
  • دتکتور های حرارتی کابلی در فضاهای بسیار آلوده، مرطوب و حتی اسیدی و … عملکرد مطمئن و مناسبی دارند.
  • دتکتور های حرارتی خطی برای کنترل و پایش سراسری محیط طراحی شده اند، بنابراین هرگونه افزایش دما و وقوع آتش سوزی را در فضای تحت کنترل خود به خوبی تشخیص می دهند.
  • دتکتور حرارتی کابلی از بهترین نوع دتکتور ها جهت نصب در فضاهایی با سطح دسترسی محدود و کم است.

دتکتور حرارتی

دتکتور حرارتی ترکیبی

دتکتور حرارتی ترکیبی نسبت به هر دوموقعیت دمای ثابت و افزایش دما بسیار حساس است بنابراین عملکرد دقیق‌تری به نسبت دتکتورهای حرارتی دیگر برای تشخیص آتش سوزی دارد. هنگام آتش سوزی دمای هوا افزایش پیدا می کند اما بعضی اوقات مقدار گرمای تولید شده به حد نصاب هشدار وقوع حریق نمی رسد بنابراین در این شرایط دتکتور حرارتی ثابت عملکرد خوب و مناسبی ندارد. وقوع حریق در فضاهای باز ساختمانی اینگونه است زیرا آتش سوزی اتفاق افتاده است اما دمای محیط تحت تاثیر دما و حرارت بالایی قرار نگرفته است. همچنین برخی اوقات کنترل نرخ سرعت افزایش حرارت باعث بروز خطا در تشخیص حریق می‌شود و عملکرد دتکتور های حرارتی‌ افزایشی با خطا همراه است. دتکتور حرارتی ترکیبی برای رفع مشکلات و محدودیت های دتکتور های افزایشی و ثابت طراحی ‌شده است و نرخ افزایش دما در صورت رسیدن به دماهای خطرناک و بالا را به دقت کنترل می کند.

کاشف حرارتی اعلام حریق (heat detector)

شرایط نصب دتکتور حرارتی

  • هنگام آتش سوزی گرما و حرارت به دلیل سبک بودن به بالاترین فضای پوشیده شده منتقل می شود به همین دلیل باید دتکتور حرارتی را در زیر سقف اتاق و محیط های دیگر قرار داد.
  • دتکتور های حرارتی نباید در کنار لامپ های فلور سنت که دارای نویزهای الکتریکی هستند نصب شوند.
  • هر دتکتور حرارتی برای کنترل و پایش در فضایی معین و محدود طراحی شده است که این فضا شعاع 5.3 متری اطراف دتکتور می‌باشد. دتکتور‌های حرارتی باید طوری نصب شوند که شعاع 5.3 متری تمام محیط را پوشش دهند و درغیراین صورت باید بیش از یک دتکتور حرارتی در نظر گرفته شود.
  • در صورت نصب حداقل دو دتکتور حرارتی فاصله آنها باید 7.5 متر باشد و نباید فراتر از همپوشانی آنها باشد. بنابراین نصب دتکتور‌های حرارتی در فاصله بیشتر از 7.5 متر مجاز نیست.
  • بیشترین مساحت تحت پوشش هر دتکتور حرارتی 56 متر مربع است لذا در صورتی که مساحت فضای ساختمانی بیش از این مقدار است، باید بیش از یک دتکتور نصب شود.
  • دقت عملکرد دتکتور های حرارتی با افزایش ارتفاع نصب کاهش پیدا می‌ یابد و حداکثر ارتفاع مجاز نصب دتکتور‌های حرارتی افزایشی و ثابت به ترتیب 9 و 7.5 متر است.
  • محل نصب دتکتور حرارتی نباید کنج دیوار باشد و حداقل فاصله نصب دتکتور حرارتی از کنج مشترک دیوار و سقف نیم متر است.
  • محل نصب دتکتور حرارتی باید پنج سانتی متر از سقف فاصله داشته باشد.
  • در فضاهایی که کاغذ و یا مشتقات کاغذ تولید و یا انبار می شود، لازم است که در هر زون، حداقل یک دتکتور حرارتی نصب شود.

شعاع پوشش دتکتور حرارتی 

شعاع پوشش دتکتور حرارتی، حداکثر فاصله‌ای است که یک دتکتور حرارتی می‌تواند افزایش دما را تشخیص دهد. این شعاع معمولاً در حدود 5.3 متر است. برای جلوگیری از ایجاد نقاط کور، فاصله بین دو دتکتور حرارتی باید 7.5 متر باشد. همچنین، فاصله هر دتکتور حرارتی تا دیوار باید 3.8 متر باشد.

با توجه به این محاسبات، هر دتکتور حرارتی می‌تواند مساحتی در حدود 56.3 متر مربع را پوشش دهد.

البته، این مقادیر استاندارد هستند و ممکن است در برخی موارد متفاوت باشند. به عنوان مثال، در راهروهایی با عرض کمتر از 2 متر، فاصله مجاز بین دتکتورهای حرارتی به 15 متر افزایش می‌یابد. همچنین، در فضاهایی با ریسک بالای حریق، فاصله بین دتکتورها ممکن است کمتر از 7.5 متر باشد.

در هنگام طراحی و نصب سیستم اعلام حریق، باید به شعاع پوشش دتکتورها توجه ویژه‌ای شود تا هیچ نقطه‌ای از فضا بدون پوشش باقی نماند.

عواملی که بر شعاع پوشش دتکتور حرارتی تأثیر می‌گذارند عبارتند از:

  • نوع دتکتور: دتکتورهای حرارتی انواع مختلفی دارند که هر کدام شعاع پوشش متفاوتی دارند. به عنوان مثال، دتکتورهای حرارتی افزایشی شعاع پوشش بیشتری نسبت به دتکتورهای حرارتی نقطه‌ای دارند.
  • ارتفاع نصب دتکتور: ارتفاع نصب دتکتور نیز بر شعاع پوشش آن تأثیر می‌گذارد. دتکتورهایی که در ارتفاع بالاتری نصب می‌شوند، شعاع پوشش بیشتری دارند.
  • نوع ماده: مواد مختلف، دمای ذوب یا تبخیر متفاوتی دارند. دتکتورهای حرارتی باید با توجه به نوع ماده‌ای که در فضا وجود دارد، انتخاب شوند.

برای محاسبه دقیق شعاع پوشش دتکتور حرارتی، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. با این حال، مقادیر استانداردی که در بالا ذکر شد، می‌تواند به عنوان یک راهنمای کلی استفاده شود.

دتکتور حرارتی چگونه نصب می شود؟

در سقف‌هایی که تیرچه دارند فاصله‌ی دتکتورهای حرارتی عمود بر مسیر تیرچه‌ها از همدیگر، می‌تواند حداکثر 50 درصد فاصله‌ی ثبت شده‌ی آنها باشد و همچنین دتکتور حرارتی نباید بر روی سقف نصب شود و باید در زیر تیرچه‌ها قرار بگیرد.

در سقف هایی دارای تیر محل نصب و فاصله‌ی بین دتکتورهای حرارتی با توجه به فاصله تیر ها وعمق آنها، حجم و شدت آتش و ارتفاع سقف تعیین می‌شود.

در سقف های شیب دار، فاصله‌ گذاری بین دتکتورهای حرارتی باید به صورت افقی باشد. در فضاهایی که شیب سقف کمتراز 30 درجه است فاصله‌ی بین دتکتورهای حرارتی باید با توجه به بلندترین ارتفاع سقف درنظر گرفته شود و در سقف‌هایی با شیب 30 درجه و بیشتر، فاصله‌ی بین دتکتورها باید با توجه به بیشترین ارتفاع سقف و یا میانگین ارتفاع سقف شیب ‌دار تعیین شود.

قیمت دتکتور حرارتی

قیمت دتکتور های حرارتی در مقایسه با دیگر دتکتورها که کاربرد خاص و یا طراحی ویژه ای دارند، ارزان‌تر است. با این ‌وجود قیمت دتکتور های حرارتی با توجه به نوع دتکتور و برند سازنده و کیفیت دتکتور تعیین می شود. برای خرید دتکتور حرارتی در مدل‌های گوناگون و بهترین کیفیت و با قیمت استثنایی می‌توانید از خدمات فروش آنلاین فروشگاه سیف مد استفاده کنید.