کپسول های آتش نشانی یکی از مهم ترین تجهیزات آتش نشانی است که برای محیط های مسکونی، اداری، تجاری، کارگاهی و برخی مشاغل خطرناک ضروری است. البته باید به این نکته توجه کرد که داشتن کپسول آتش نشانی صرفا نمی تواند ایمنی کامل به همراه داشته باشد و باید بسته به نوع آن هر چند وقت یکبار باید تعویض و شارژ شود زیرا در غیر این صورت در مواقع حریق غیرقابل استفاده بوده و عملکرد مناسبی نخواهد داشت. داشتن اطلاع کافی از تاریخ انقضای کپسول آتش نشانی بسیار حیاتی است به همین دلیل باید به علائمی که نشان می دهد زمان تعویض و یا شارژ کپسول آتش نشانی فرا رسیده توجه کرد؛ بنابراین در ادامه همراه با سیف مد باشید.
عمر کپسول آتش نشانی
عمر کپسول های آتش نشانی ابدی نیست و در صورتیکه شارژ کپسول اطفا حریق تمام شود یا فشار مواد داخل کپسول افت کند، آن کپسول دیگر قابل استفاده نخواهد بود. زمان دقیق طول عمر یک کپسول آتش نشانی به مواردی مانند: نوع کپسول، تولیدکننده، قابلیت شارژ، تاریخ ساخت، توصیه سازنده برای جایگزینی و میزان نگهداری در طول زمان آن بستگی دارد. بر اساس استانداردهای انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA)، کپسول های شارژی باید هر 6 سال یکبار مجدد شارژ شوند، اما کپسول های یکبار مصرف هر 12 سال یکبارتعویض می شوند. برای تشخیص نوع کپسول آتش نشانی باید به سر کپسول توجه کرد؛ سر کپسول های یکبارمصرف پلاستیکی است و کلمات پر/ خالی بر روی آن درج شده و کپسول های شارژی دارای نوعی سر آهنی به همراه دستگاه فشارسنج هستند که کلمات شارژ/ شارژ مجدد بر روی آن حک شده است.
زمان تعویض کپسول آتش نشانی یکبار مصرف
هر 12 سال یک بار باید کپسول های یکبار مصرف را تعویض کرد. در صورتی که زمان خرید کپسول را فراموش کرده اید، هر ماه گیج فشار را بررسی کنید تا مطمئن شوید عملکرد آن صحیح می باشد.
زمان تعویض کپسول آتش نشانی قابل حمل
طول عمر کپسول های آتش نشانی قابل حمل معمولا 10 الی 12 سال است و در این مدت حتما باید آزمایش هیدرواستاتیک برای اطمینان از شکل مناسب پوسته بیرونی انجام داد. این آزمایش فشار کپسول ها را با استفاده از آب و یا سایر مایعات غیر قابل فشرده، بررسی می کند البته این کار باید توسط یک شرکت معتبر خدمات ساختمانی انجام شود. اگر کپسول آزمایشات لازم را پشت سر گذاشته و سالم باشد، خواهید توانست آن را مجدد شارژ و برای چند سال دیگر دوباره استفاده نمایید.
زمان تعویض کپسول آتش نشانی قابل شارژ
اگر هر یک از موارد زیر را در کپسول های قابل شارژ مشاهده شد باید جهت تعویض کپسول اقدام نمایید:
- آسیب دیدن پوسته بیرونی کپسول اطفا حریق
- شکستن و یا لق شدن دسته کپسول که استفاده از کپسول را دشوار می کند
- عدم موفقیت آزمایش هیدرواستاتیک
- شکسته شدن و یا جدا شدن پین قفل کپسول
- زنگ زدگی ناشی از رطوبت محیط که منجر به عملکرد ناقص نازل می گردد
- خرد شدن، ترک و گرفتگی نازل و شلنگ که باعث نقص عملکرد کپسول می گردد
- مشاهده خوردگی و یا زنگ زدگی کپسول اطفا حریق
- کاهش آهسته و آرام فشار دستگاه
- برچسب بازرسی کپسول پیوست نشده باشد
علائم و نشانه های پایان تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی
1) خوردگی و زنگ زدگی
محیط مرطوب منجر به زنگ زدگی می‌شود که می‌تواند باعث شکستن یا از کار افتادن تجهیزات مهمی مانند کپسول‌های آتش نشانی شود. بازرسی و تست این تجهیزات در فواصل زمانی مناسب برای جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی بسیار مهم است.
2) تست هیدرواستاتیک ناموفق
تست هیدرواستاتیک برای بررسی یکپارچگی سیلندر انجام می‌شود. اگر یک کپسول آتش‌نشانی در این آزمایش رد شود، ایمن نیست و باید فورا از سرویس خارج شود.
3) کاهش فشار
کاهش فشار کپسول اطفای حریق می تواند عملکرد کپسول را دچار مشکل کند و باعث شود کپسول کارکرد مناسب نداشته باشد.
نکاتی که در زمان شارژ کپسول آتش نشانی باید رعایت کرد
در زمان شارژ کپسول باید موارد زیر را رعایت کرد تا مشکلات ایمنی در این خصوص مشاهده نشود:
- پلمب خاموش کننده باز نشده باشد
- سیم پلمب کپسول باید طوری باشد که به راحتی قطع شود
- زمان آخرین شارژ باید در کارتی روی کپسول درج شود
- در زمان شارژ کپسول حتما باید یک کپسول جایگزین به جای آن در نظر گرفته شود
- برای اطمینان از ایمن بودن و سالم بودن تجهیزات هر دو سال یک بار باید تست هیدرواستاتیک انجام شود.
تاریخ انقضای کپسول آتش نشانی
تاریخ انقضاء کپسول های آتش نشانی با توجه به انواع مختلف آن متفاوت است و این کپسول ها باید در زمان های خاصی بررسی و شارژ شوند. یک کارت بر روی این کپسول های اطفا حریق چسبیده است که تاریخ آخرین باری که شارژ شده بر روی آن نوشته شده است و در صورتی که تاریخ مصرف آن گذشته باشد دیگرعملکرد مفید سابق را نخواهد داشت.
روش های افزایش طول عمر کپسول آتش نشانی
می توان با انجام تست های هیدرواستاتیک و نگهداری صحیح از کپسول ها و کارهای مختلف، طول عمر کپسول ها را افزایش داد. کارهایی که باید برای افزایش طول عمر کپسول ها می توان انجام داد عبارتند از:
- برنامه بازرسی سالانه حرفه ای تنظیم شود
- بررسی و انجام آزمایشات هیدرواستاتیک هر 5 الی 12 سال (بسته به نوع کپسول)
- بررسی ماهانه انواع کپسول های آتش نشانی تا اطمینان حاصل شود که آن ها در مکان های مناسبی قرار گرفته اند، دارای برچسب های قابل خواندن هستند و کاملا پر هستند
- تعمیر و نگهداری کپسول های آتش نشانی شیمیایی خشک هر 6 سال یکبار باید انجام شود.