گاهی اوقات در درگیری‌های خیابانی و یا به صورت تصادفی گاز اشک‌آور به طرف صورت فرد اسپری می‌شود تا از این طریق توانایی عملکرد از او گرفته شود. این اسپریها کاملاً شیمیایی بوده و با عوارض زیادی برای فرد همراه خواهد بود. در صورت مواجهه با این گاز در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای مقابله با گاز اشک اور اقدامات لازم را انجام دهید و این مواد شیمیایی را از صورت و چشم‌ها دور کنید. برای انجام این کار باید نکاتی را مد نظر خود قرار دهید و مطابق با آنها عمل نمایید.
گاز اشک‌آور چیست و چه عوارضی دارد؟
برای مقابله با گاز اشک اور ابتدا بهتر است که این گاز را بشناسید و با اثرات و نشانه‌های آن در قسمت‌های مختلف بدن آشنا شوید. این گاز یک ترکیب شیمیایی خطرناک می‌باشد که می‌تواند اثرات مخربی بر روی فرد داشته باشد. این محصول به طور موقت گلو، دهان و ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و عملکرد فرد را مختل می‌کند. افرادی که در معرض این گاز قرار می‌گیرند، با عوارض مختلفی در ناحیه گلو، چشم، دهان و بینی مواجه خواهند شد که مهم‌ترین اثرات آن عبارتند از:
- چشم: قرمزی و التهاب، اشک‌ریزی چشم و تاری دید
- دهان: سوزش، مشکل در بلع، تحریک
- بینی: آب ریزش بینی، سوزش و تورم
- پوست: سوختگی، بثورات
- ریه‌ها: تنگی قفسه سینه، سرفه، احساس خفگی، تنگی نفس
- حالت تهوع و استفراغ
همچنین بخوانید: آموزش ساخت ماسک شیمیایی در خانه
در شرایطی که فرد در محیطی سر بسته باشد و با دوز زیادی از این گاز مواجه شود و یا این که برای مدت طولانی این گاز را تحمل نماید، عوارض آن شدید‌تر می‌شود. در این مواقع احتمال بروز مشکلات تنفسی مانند آسم، آب مروارید و مشکلات چشمی و یا سوختگی شدید ریه و گلو به شدت افزایش می‌یابد.
همچنین بخوانید: ماسک شیمیایی مناسب رنگ کاری
انواع راه‌های مقابله با گاز اشک آور
پزشکان و متخصصان برای مقابله با گاز اشک اور روش‌ها و راهکار‌های مختلفی ارائه می‌دهند. طبق نظر آنها اولین و مهم‌ترین کار این است که مواد شیمیایی را از چشم‌ها خارج کنید تا کمی آرامی بگیرید. برای این کار باید سریعاً از سرم شستشو یا آب تمیز استفاده کنید. در شرایطی که سرم شستشو در دسترس ندارید می‌توانید یک لیتر آب را با ۲ قاشق نمک ترکیب کنید تا محلولی مناسب تولید شود. این محلول به خوبی می‌تواند سبب خارج شدن مواد شیمیایی از درون چشم‌ها شود.
پس از آن لباس‌های کثیف خود را بیرون بیاورید و سریعاً تمام بدن را با آب و صابون بشوید، فقط دقت کنید که صابون وارد چشم‌ها نشود. در شرایطی که تنگی نفس دارید می‌توانید از اکسیژن تراپی استفاده کنید و یا با اسپری سالبوتامول این عارضه را برطرف کنید. دقت کنید که هرگز نباید از شیر برای شستشوی چشم‌ها استفاده کنید. همچنین توجه داشته باشید که بهترین شامپو و صابون برای شستشوی بدن در این شرایط، شامپو بچه می‌باشد.
در ضمن اگر از قبل اطلاع دا رید که ممکن است این اتفاق برایتان بیوفتد، مثلا حضور در مکان های پر خطر یا محل کاری که با مواد شیمیایی برخورد دارید بهترین راه این است که از ماسک شیمیایی استفاده کنید و در سلامت کامل بمانید، برخی ماسک های زد گاز سمی به صورت ماسک شیمیایی نیم صورت میباشند و فقط از دستگاه تنفسی حقاظت میکنند و برخی دیگر از آن ها ماسک تمام صورت شیمیایی میباشند که به صورت کامل پوست صورت و چشم ها را هم نیز محافظت میکنند.
همچنین بخوانید: تفاوت ماسک شیمیایی تمام صورت و نیم صورت
در زمان مواجهه با گاز‌های اشک‌آور و اسپری فلفل بهترین اقدام چیست؟
زمانی که با این نوع اسپریها روبرو شدید باید هر چه سریع‌تر اثرات آن را از بین ببرید و از این طریق به سلامت چشم، دهان و ریه خود کمک کنید. بهترین و مهم‌ترین قدم برای مقابله با گاز اشک اور این است که فرد از آن محیط دور شود. پس از آن باید اقدامات زیر را به ترتیب انجام دهید تا بتوانید در کوتاه‌ترین زمان ممکن اثرات مخرب و خطرناک گاز را خنثی کنید.
- به سرعت از محل دور شوید و به هوای تازه بروید.
- لباس های خود را در بیاورید و در یک کیسه پلاستیکی دربسته قرار دهید.
- اگر از لنز استفاده کرده‌اید، با دستان تمیز لنز را بیرون بیاورید.
- چشمان خود را با آب خنک و تمیز به مدت 15 تا 20 دقیقه بشویید.
- هرگز بر روی پوست صورت و چشمان خود دست نکشید.
- از مالیدن چشم‌ها خودداری کنید.
- از دستمال یا حوله برای پاک کردن چشم خود استفاده نکنید.
- در صورت تنگی نفس، از اسپری سالبوتامول (اگر در دسترس دارید) استفاده کنید.
- در صورت بروز علائم شدید مانند آنافیلاکسی، از آمپول اپی نفرین (اگر در دسترس دارید) استفاده کنید.
- دقت کنید که هنگام شستشوی چشم‌ها آب بر روی پیشانی نریزد. این امر سبب می‌شود تا مواد شیمیایی از پیشانی به سمت چشم‌ها حرکت کنند.
- در هنگام شستشوی چشم مرتب پلک بزنید تا مواد شیمیایی به همراه آب از چشم‌ها خارج شوند.با کمک یک پارچه گردن و بدن خود را بپوشانید و از این طریق از ریختن مواد شیمیایی بر روی این نواحی جلوگیری کنید.
- حدود پنج دقیقه فقط چشم‌ها را بشویید.
- حال چشم‌ها را ببندید و کل سر و گردن خود را با آب بشویید.
- دوباره به مدت پانزده دقیقه چشم‌ها را بشویید تا به طور کامل سوزش برطرف شود.
در صورت عدم دسترسی به آب:
- از محلول شستشوی چشم یا آب نمک برای شستشوی چشم خود استفاده کنید.
- پوست خود را با دستمال مرطوب یا آغشته به روغن گیاهی تمیز کنید.
همچنین بخوانید: آیا ماسک شیمیایی بر روی صورت سنگینی می کند؟
کلام آخر
گاهی اوقات در اثر عوامل مختلفی فرد با گاز‌های اشک اور مواجه می‌شود. این گاز‌ها کاملاً شیمیایی بوده و می‌توانند با عوارض گوناگونی همراه باشند. زمانی که فرد با این ماده شیمیایی در تماس است گلو، چشم، دهان و ریه‌ها به شدت درگیر می‌شوند و با سوزش و خارش شدیدی در این نواحی مواجه خواهید شد. پزشکان برای مقابله با گاز اشک اور راهکار‌هایی را ارائه می‌دهند که می‌تواند در بهبود شرایط شما بسیار مؤثر باشد. ابتدا باید سریعاً چشم‌ها را با آب و نمک و یا سرم‌های شستشو بشویید تا این مواد به طور کامل از چشم‌ها خارج شوند. پس از آن کل بدن را با آب و شامپوی مناسب شستشو دهید و لباس‌های خود را بیرون بیندازید و لباس دیگری بپوشید.