دستکش‌های یکبار مصرف از مدت‌ها قبل برای مصارف پزشکی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گرفتند؛ اما در چند ساله گذشته با شیوع بیماری کرونا، ما شاهد استفاده سایر مردم در تمامی مشاغل از این دستکش‌ها هستیم. یک نوع از این دستکش‌ها لاتکس نام دارد که به دلیل مقاومت بالا در برابر آلودگی و پارگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستکش‌ها بسیار نازک و انعطاف پذیر هستند و از آنها برای کارهای پیچیده‌ای که نیاز به حساسیت و مهارت لمسی بالایی دارند، استفاده می‌کنند. دستکش‌های لاتکس در دو نوع بدون پودر و پودری، با ضخامت و رنگ‌های متنوع تولید می‌شوند. دستکش لاتکس از جنس پلاستیک مقاوم است و در ساختار آن از مواد طبیعی استفاده‌شده که می‌تواند در محیط زیست تجزیه شود. در این مقاله قصد داریم تا بیشتر درباره تفاوت‌های دستکش لاتکس پودری و غیر پودری صحبت کنیم.
همچنین بخوانید: انواع دستکش نیتریل، وینیل، لاتکس و تفاوت آنها
دستکش لاتکس پودری چیست؟
دستکش لاتکس پودری، با استفاده از لاتکس و پودر نشاسته ذرت به‌عنوان یک ماده چسبنده تولید می‌شود. ترکیب پودر نشاسته ذرت و لاتکس سبب افزایش مقاومت و انعطاف پذیری بیشتر دستکش در هنگام استفاده می‌گردد. مقدار پودر استفاده شده در دستکش‌های لاتکس متفاوت است؛ اما حتی مقدار کمی از آن نیز می‌تواند در بعضی از افراد منجر به بروز واکنش‌های آلرژیک شود که این یکی از بزرگ‌ترین معایب لاتکس است. به همین دلیل تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند که مدل بدون پودر آن را تولید نمایند. در آلرژی به لاتکس، بدن به پروتئین‌های موجود در ساختار آن واکنش می‌دهد. این حساسیت معمولاً به‌صورت خارش، قرمزی پوست و کهیر بروز می‌یابد. جایگزین دستکش‌های لاتکس پودری، دستکش‌های لاتکس بدون پودر و دستکش‌های غیر لاتکس هستند.
دستکش لاتکس بدون پودر چیست؟
استفاده از دستکش‌های لاتکس بدون پودر، به‌راحتی استفاده از دستکش‌های پودری نیست. دستکش‌های بدون پودر محکم و ماندگار هستند؛ از این‌رو برای محیط‌های خشن به‌کار می‌روند. در دستکش‌های لاتکس غیر پودری، کلر جایگزین پودر نشاسته می‌شود؛ به همین دلیل درآوردن یا دست کردن این دستکش‌ها کمی مشکل است. در طی این فرآیند دستکش‌ها با محلول کلر شسته و پروتئین‌های لاتکس از بین می‌روند. دستکش‌های لاتکس غیر پودری می‌توانند برای افرادی مناسب باشند که به لاتکس پودری حساسیت دارند.
یکی از کاربردهای این دستکش‌های غیر پودری در عمل‌های جراحی است؛ زیرا در دستکش‌های پودری، اگر پودر نشاسته ذرت در طول عمل به داخل بافت‌ها نفوذ یابد، می‌تواند باعث کندی روند بهبودی شود. همچنین دستکش‌های پودری در هر جایی که لمس شوند می‌توانند روی سطح باقی مانده و سبب ایجاد آلودگی گردند.
همچنین ببینید:
پودر داخل دستکش لاتکس چیست؟
پودر موجود در داخل دستکش‌های لاتکس، بر پایه نشاسته ذرت است. از این پودر برای استفاده راحت‌تر از دستکش و کاهش تعریق داخل آن اضافه می‌شود. در گذشته از پودر لیکوپودیوم یا تالک استفاده می‌کردند که این دو نوع پودر باعث تحریک بافت‌ها می‌شدند؛ به همین دلیل امروزه نشاسته ذرت جایگزین آنها شده‌است؛ اما در این میان افراد دیگری هستند که به نشاسته ذرت حساسیت نیز دارند و نمی‌توانند از لاتکس پودری استفاده کنند. افرادی که به لاتکس حساس هستند، می‌توانند از دستکش‌های نیتریل استریل استفاده نمایند. البته از دستکش‌های وینیل تنها می‌توان در محیط‌هایی با آلودگی کمتر و هنگام دست‌زدن به مواد غیرخطرناک استفاده کرد.
همچنین ببینید: دستکش قصابی
مواد اولیه و فرمول ساخت دستکش لاتکس
لاتکس ماده‌ای پلاستیکی بر پایه آب است. این ماده از 55 درصد آب و 50 درصد مواد لاستیکی تولید می‌شود. همچنین شامل موادی مانند پروتئین‌ها، فسفولیپیدها، کربوهیدرات‌ها و اسیدهای آمینه است. لاتکس طبیعی ماده‌ای شیری رنگ بوده که در درخت کائوچو وجود دارد؛ اما لاتکس مصنوعی در طی فرآیندهای شیمیایی و با استفاده از ترکیبات شیمیایی و هیدروکربن‌های غیر اشباع به تولید می‌رسد.
فرمول ساخت این دستکش کار می‌تواند هم باعث محافظت از سلامت و بهداشت دست و هم مانع از انتقال میکروب‌های بیماری‌زا به بدن شود. دستکش‌های لاتکس با استفاده از فرمول و دستگاه‌های مخصوص تولید می‌شوند.
برای ساخت دستکش‌های لاتکس از قالب‌های سرامیکی یا آلومینیومی که ساختاری شبیه به دست انسان دارند، استفاده می‌شود. در ابتدا این قالب‌ها در محلول‌های ضدعفونی کننده و شوینده برای حذف هرگونه اثر لک و آلودگی غوطه‌ور می‌شوند. بعد از شست‌وشو به‌طور کامل، روی یک ریل نگهدارنده خشک می‌گردند. در مرحله بعد قالب‌ها را در حوضچه‌ای از مواد شیمیایی برای تشکیل لایه محافظ قرار می‌دهند. این لایه مانع از چسبندگی مواد پلاستیکی به سطح قالب‌ها می‌شود.
بعد از تشکیل پوشش قالب‌ها وارد حوضچه‌ای از لاستیک مذاب برای افزایش استحکام و قدرت دستکش می‌شوند. لاستیک مذاب با ماده پوششی اولیه واکنش شیمیایی داده و ماده‌ای ژل مانند را تشکیل می‌دهد. با برخورد گرما با ماده ژل مانند، دستکش‌ها شروع به خشک شدن کرده و ساختار دست را به خود می‌گیرند. با انجام فرآیند والکلنیزیشن روی دست‌ها، خاصیت ارتجاعی و الاستیکی به دستکش‌ها افزوده می‌شود و آنها پس از فرآیندهای بازرسی و رنگ‌زدن، آماده هستند.
مواد اولیه و فرمول ساخت در دستکش‌های لاتکس پودری و غیر پودری کاملاً مشابه یکدیگر هستند و تنها مرحله پوشش پودری جایگزین فرآیند دیگری می‌شود. فرآیند جایگزین در این مرحله کلرزنی نام دارد که یک ترکیب مبتنی بر کلر برای کمک به حذف پودر از دستکش است.