علائم مسمومیت و گاز گرفتگی با گاز شهری چیست؟

مسمومیت ناشی از استنشاق گاز شهری معمولا به دلیل تماس با گازهایی مانند مونوکسید کربن (CO) رخ می‌دهد که بی‌رنگ و بی‌بو بوده و به همین دلیل بسیار خطرناک است. علائم گاز گزفتگی این نوع مسمومیت اغلب با نشانه‌های غیر اختصاصی و مشابه آنفلوآنزا از جمله سردرد، سرگیجه، ضعف، تهوع، استفراغ، درد قفسه سینه و سردرگمی آغاز می‌شود. این علائم اولیه ممکن است با بیماری‌های شایع مانند آنفلوآنزا یا مسمومیت غذایی اشتباه گرفته شوند. علائم خاص‌تر که شدت و نوع آن‌ها به میزان غلظت گاز و مدت زمان مواجهه بستگی دارد عبارت‌اند از:

در مواردی که گازهای تحریک‌کننده مانند کلر یا آمونیاک به جای مونوکسید کربن استنشاق شوند، علائم گاز گرفتگی ممکن است شامل سرفه، خس‌خس سینه، تنگی نفس، خلط خونی و تحریک چشم‌ها، بینی و گلو باشد.

علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن چیست؟

مونوکسید کربن (CO) با اتصال به هموگلوبین خون، مانع انتقال اکسیژن به بافت‌ها شده و می‌تواند عوارض جدی و حتی مرگبار ایجاد کند. علائم مسمومیت با مونوکسید کربن بسته به میزان غلظت گاز و مدت زمان تماس با آن متفاوت است. در ادامه میزان غلظت مونوکسید کربن و علائم مربوط به هر سطح غلظت به تفکیک آورده شده است تا درک بهتری از خطرات این گاز و ضرورت پیشگیری و درمان به موقع فراهم شود.

همچنین بخوانید: ضوابط آتش نشانی پارکینگ ها

بنابراین، مسمومیت با مونوکسید کربن می‌تواند از علائم خفیف شبیه تا عوارض شدید و مرگ متغیر باشد و تشخیص و درمان سریع آن حیاتی است.

درمان گازگرفتگی

درمان استنشاق گاز بستگی به نوع و شدت تماس دارد و باید به سرعت انجام شود. اولین اقدام، خارج کردن فوری فرد از محیط آلوده و انتقال او به هوای تازه است تا از استنشاق بیشتر گاز جلوگیری شود. سپس تجویز اکسیژن 100% از طریق ماسک به بیمار انجام می‌شود تا مونوکسید کربن از هموگلوبین جدا شده و انتقال اکسیژن به بافت‌ها بهبود یابد.

در موارد استنشاق گازهای تحریک‌کننده، مراقبت‌های حمایتی تنفسی شامل استفاده از اکسیژن مکمل و داروهای برونکودیلاتور ممکن است لازم باشد. در شرایط شدید، بیمار ممکن است نیاز به ونتیلاسیون مکانیکی پیدا کند. همچنین بیماران با علائم شدید یا کسانی که در معرض مقدار زیادی گاز قرار گرفته‌اند باید تحت نظارت دقیق بیمارستانی قرار گیرند تا از بروز عوارضی مانند سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS) یا عوارض عصبی تاخیری جلوگیری شود.

در صورت شک به مسمومیت با گاز، فورا باید با شماره 115 تماس گرفته شود. درمان خودسرانه در منزل به دلیل خطر بروز عوارض جدی توصیه نمی‌شود و باید تحت نظر پزشک انجام شود. این اقدامات به حفظ سلامت بیمار و کاهش عوارض ناشی از استنشاق گاز کمک می‌کنند.

همچنین بخوانید: فلش پوینت چیست؟

بعد از گازگرفتگی چی بخوریم؟

بعد از استنشاق گاز، به ویژه زمانی که با حالت تهوع یا استفراغ همراه است، رعایت تغذیه ملایم و مناسب اهمیت زیادی دارد. اولین قدم تامین آب و الکترولیت‌های از دست رفته بدن است، بنابراین نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت مانند محلول‌های نوشیدنی مخصوص یا آب نمک رقیق شده توصیه می‌شود تا بدن هیدراته بماند و کمبودها جبران شوند.

در مرحله بعد بهتر است غذاهای ساده و سبک که هضم آسانی دارند مصرف شوند. غذاهایی مانند پاستا، سیب زمینی، برنج، نان و غلاتی مانند جو دوسر گزینه‌های مناسبی هستند. همچنین سوپ‌های مبتنی بر آبگوشت، به ویژه سوپ مرغ، می‌توانند معده را آرام کنند و مواد مغذی لازم را فراهم آورند. در این دوران باید از خوردن غذاهای تند، چرب، اسیدی، پرپروتئین و پر فیبر پرهیز کرد، زیرا ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش و دشواری در هضم شوند.

در نهایت بهتر است برای چند روز مصرف محصولات لبنی محدود شود تا از بروز ناراحتی معده جلوگیری گردد. با بهبود وضعیت عمومی و افزایش اشتها، می‌توان به تدریج به رژیم غذایی عادی بازگشت. رعایت این نکات کمک می‌کند روند بهبود سریع‌تر و راحت‌تر طی شود و ناراحتی‌های گوارشی کاهش یابد.

گازگرفتگی برای چه افرادی خطرناک تر است؟

برخی گروه‌ها به طور ویژه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض شدید ناشی از استنشاق گاز، به‌خصوص مسمومیت با مونوکسید کربن، قرار دارند. جنین‌ها به دلیل جذب سریع‌تر مونوکسید کربن توسط خون‌شان نسبت به بزرگسالان، در معرض خطر بالاتری هستند. همچنین نوزادان و کودکان خردسال به دلیل نرخ تنفس بالاتر، احتمال مواجهه و جذب این گاز مضر در آن‌ها افزایش می‌یابد. کهنسالان نیز به دلیل حساسیت بیشتر نسبت به آسیب‌های مغزی و عوارض مسمومیت با CO، در گروه‌های آسیب‌پذیر قرار دارند.

علاوه بر این افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی پیشین، به دلیل احتمال بیشتر هیپوکسی و مشکلات قلبی ناشی از مسمومیت، در معرض خطر بالاتری هستند. همچنین کسانی که به طور مداوم یا در معرض غلظت بالای مونوکسید کربن قرار گرفته‌اند، احتمال بیشتری برای تجربه آسیب‌های عصبی حاد و مزمن دارند. توجه به این گروه‌ها در پیشگیری و درمان مسمومیت با مونوکسید کربن اهمیت فراوانی دارد.

چه زمانی برای گاز گرفتگی باید به پزشک مراجعه کنید؟

در صورت بروز هر یک از علائم پس از احتمال مواجهه با گاز، باید فورا به پزشک مراجعه کنید، از جمله:

• سردرد، سرگیجه، ضعف یا حالت تهوع
• سردرگمی، گیجی یا مشکل در تنفس
• درد قفسه سینه یا تپش سریع قلب
• از دست دادن هوشیاری یا تشنج
• سرفه مداوم یا مشکل تنفسی پس از استنشاق گاز تحریک‌کننده

اگر مشکوک به مسمومیت با مونوکسید کربن هستید، فورا به هوای تازه بروید و بدون تاخیر با خدمات اورژانس تماس بگیرید. تشخیص و درمان زودهنگام برای جلوگیری از عوارض جدی یا مرگ حیاتی است.

روش های پیشگیری از نشت گاز و مرگ خاموش

برای پیشگیری از نشت گاز و مسمومیت با مونوکسید کربن، اقدامات ایمنی زیر توصیه می‌شود:

• بازدید و نصب صحیح تجهیزات گازسوز توسط متخصص
• استفاده از آشکارساز نشت گاز و مونوکسید کربن
• نگهداری و تعمیر منظم وسایل گازسوز
• تهویه مناسب فضاهای دارای وسایل گازسوز
• خودداری از استفاده از کباب‌پز ذغالی و موتور در فضای بسته
• ترک فوری محل در صورت نشت گاز و تماس با اورژانس
• عدم روشن کردن کلید برق یا شعله هنگام نشت گاز

جمع بندی

مسمومیت با گاز شهری، به‌خصوص مونوکسید کربن، خطرناک و با علائم گاز گرفتگی مانند سردرد و سرگیجه همراه است. درمان فوری شامل خروج از محیط آلوده و اکسیژن‌درمانی است. گروه‌های حساس باید بیشتر مراقب باشند و پیشگیری با نصب صحیح تجهیزات و تهویه مناسب اهمیت دارد. در صورت بروز علائم، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

برای خرید انواع کپسول آتش نشانی خودرو، کپسول آتش نشانی مناسب منزل و… با ما تماس بگیرید.