قلاب کارابین یکی از ابزارهای حیاتی در فعالیت‌های خارج از منزل مانند کوهنوردی، صعود کوه، کمپینگ و اسکی است. این ابزار از یک قفل و یک دهانه تشکیل شده‌است که برای اتصال و ایمن نگهداشتن تجهیزات و وسایل موردنیاز در فعالیت‌های خارج از منزل استفاده می‌شود.
کارابین چیست؟
کارابین یک وسیله اتصال به‌شکل یک حلقه فلزی است که از آلیاژ فلزهای سبک ساخته شده و از یک طرف باز می‌شود. این واژه از یک کلمه آلمانی “Karabinerhaken” برگرفته شده‌است. این ابزار در فعالیت‌های مختلفی مانند کوهنوردی، سنگ نوردی، قایقرانی، اسکی و صعود یخی کاربرد دارد. این وسیله از یک قفل و یک دهانه تشکیل می‌شود و برای اتصال و حمل وزن‌های سنگین به‌کار می‌رود. همچنین ابزاری اساسی در بسیاری از رشته‌های صنعتی و فعالیت‌های خارج از منزل مانند ساخت و ساز ساختمان‌های بلند یا تمیزکردن پنجره‌ها به‌حساب می‌آید. انواع مختلفی از کارابین وجود دارند که بر طبق نیاز و مصرف خاص، مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین این وسیله یکی از تجهیزات کار در ارتفاع می باشد که استفاده از آن برای افرادی که در ارتفاع مشغول به کار هستند ضروری است.
همچنین بخوانید: هارنس ایمنی چیست و چه تفاوتی با کمربند ایمنی دارد؟
به طور کلی کارابین ها به سه دسته قفل شونده، ساده و تزیینی تقسیم می شوند.
- کارابین های قفل شونده: نوعی از کارابین ها می باشند که برای اتصال به ابزار های فرود مناسب هستند.
- کارابین های ساده: دهانه ی این نوع از کارابین ها قفل ندارند. از این کارابین ها در رشته ها غارنوردی، کوهنوردی و سنگ نوردی استفاده می شود.
ساختار و آناتومی کارابین
ساختار کارابین از چهار بخش اصلی تشکیل شده است:
- فریم: فریم بدنه اصلی کارابین است معمولاً از فلز و آلیاژهای سبک مانند آلومینیوم یا فولاد ساخته می شود.
- ستون فقرات: ستون فقرات یک قطعه فلزی نازک است که از مرکز فریم عبور می کند. استحکام کارابین را در جهت طولی افزایش می دهد.
- دماغه: قسمت انتهایی کارابین دماغه است که معمولاً به صورت گرد یا بیضی شکل است.
- ورودی: ورودی شکافی است که در انتهای کارابین قرار دارد و برای اتصال طناب، ابزار یا سایر تجهیزات استفاده می شود.
علاوه بر این چهار بخش اصلی، کارابین ممکن است دارای ویژگی های اضافی مانند قفل یا پوشش باشد.
قفل: قفل مکانیزمی است که از باز شدن تصادفی کارابین جلوگیری می کند. قفل ها در انواع مختلفی مانند قفل پیچی، قفل اتوماتیک و قفل خودکار موجود می باشند.
پوشش: پوشش یک لایه محافظ است که از کارابین در برابر خوردگی و آسیب محافظت می کند. پوشش ها می توانند از مواد مختلفی مانند پلاستیک، فلز یا لاستیک ساخته شوند.
شکل‌های مختلف کارابین بر اساس استاندارد
شکل‌های متنوعی از کارابین وجود دارند که معمولاً براساس نوع استفاده از آنها، طرح، اندازه، مواد و دهانه بازشونده متفاوت هستند. کارابین‌ها توسط شرکت‌های مختلفی تولید می‌شوند؛ اما همه آنها باید تحت استاندارد اروپایی EN12275 به تولید برسند که بر طبق همین استاندارد به ۶ دسته از لحاظ شکل، تقسیم می‌شوند.
نوع B پایه (Basic)
این نوع که معمولاً به شکل D طراحی می‌شود تا حداکثر استحکام را داشته باشد، در سمت بدنه قوی‌تر است و برای انواع صعود مناسب‌ترین گزینه به‌شمار می‌رود. همچنین ممکن است اتوماتیک یا از نوع پیچ باشد.
نوع D جهتی (Directional)
D نامتقارن که در یک سمت کوچک‌تر از سمت دیگر است و عموماً دهانه بزرگ‌تری دارد تا اتصال را آسان کند، بیشتر مناسب صعودکنندگان است. دستگیره‌ای در انتهای این نوع کارابین برای این اتصال طراحی شده‌است. در صعودهای ورزشی معمولاً بسیار زیاد استفاده می‌شود. از دیگر موارد استفاده از آن می‌توان اتصال برای تقسیم بار مساوی و سریع، فیکس نگهداشتن طناب، طراحی مخصوص برای استفاده با اسلینگ را نام برد.
نوع X تخم‌مرغی (Oval)
این نوع، مدل اصلی این ابزار است و کاربردهای گوناگونی دارد؛ اما از قدرت سایر اشکال برخوردار نیست. این مدل داری فرم نرم در بالا و پایین است. به‌دلیل شکل متقارن خود اجازه فرود با استفاده از کارابین را می‌دهد و ظرفیت بیشتری برای اتصال دارد. همچنین این نوع مخصوص صعودهای امداد و نجات است و برای اتصال به ابزارهای صعود، اتصال طناب ثابت در برخی رشته‌ها مانند غارنوردی، استفاده در سیستم‌های نجات، کارابین مناسبی برای قرقره است. نکته منفی این کارابین استحکام کمتر آن نسبت به کارابین‌های D شکل است؛ به‌خصوص زمانی که دهانه آن باز باشد.
نوع HMS – H
کارابین HMS چیست؟ به نوع HMS گلابی‌شکل می‌گویند؛ زیرا از یک سمت بزرگتر و متقارن‌تر ساخته شده‌است تا کار با گره حمایت، آسان‌تر باشد، این نوع عموماً برای حمایت سر طناب یا فرود در سنگ‌نوردی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این نوع از کارابین برای حمایت و اتصال به نقطه اتصال طراحی می‌شود تا با دیگر ابزار حمایتی به‌راحتی کار کند. قسمت عریض این کارابین به طناب اجازه می‌دهد با داشتن فضایی بیشتر حرکتی نرم و روان داشته باشد. نکته منفی این کارابین استحکام ضعیف آن به هنگام باز بودن دهانه است هرچند که بدون استثنا این نوع کارابین به‌صورت دهانه قفل‌شونده ارائه می‌گردد.
نوع Klettersteig – K
نوع دیگر این وسیله در تهیه لنیارد ویافراتا کاربرد دارد. نوع k باید دارای دهانه قفل‌شونده خودکار باشد. اندازه آن معمولاً بزرگتر از حد معمول است تا بتواند در درون کابل‌های مسیر ویافراتا قرار گیرد.
نوع QuickLink – Q
این شکل از کارابین که اصطلاحاً به آنها کارابین مایلون گفته‌می‌شود، آچارخور است. از آن‌جا که دهانه‌ای برای بازشدن تصادفی ندارد، امنیت را بالا می برند؛ اما باید دقت داشت که به‌طور کامل محکم شود. به دلیل ارزان‌بودن و استحکام بالا، این نوع طرفداران زیادی دارد. در شکل‌ها و آلیاژهای مختلفی نیز تولید می‌شود. نوع Q برای زمان‌هایی مناسب است که از ادامه مسیر منصرف شده‌اید یا می‌خواهید از مسیر خارج شوید. از آنها می‌توانید به‌عنوان حلقه‌فرود استفاده کنید. همچنین برای ایمنی بیشتر جهت به‌کار بردن در نقاط ثابت نقش دارد. مخصوصاً در رشته‌های دره‌نوردی و غارنوردی جهت اتصال به نقاط دائمی و اتصال کرول به هارنس ایمنی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همچنین بخوانید: نحوه بستن کمربند ایمنی هارنس
کارابین کوهنوردی چیست؟
کارابین کوهنوردی یکی از مهم‌ترین انواع کارابین است که علاوه‌بر استفاده در کوهنوردی، در بسیاری از فعالیت‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. دهانه این نوع کارابین نیز به‌طور معمول بزرگتر و بازتر از مدل‌های دیگر است.
این کارابین‌ها شبیه یک قلاب هستند و معمولاً از آلومینیوم یا فولاد ساخته می‌شوند و دارای قفل اتوماتیک یا قفل دستی هستند. این نوع باید دارای قفل باشد تا بتواند از باز شدن غیرمنتظره در به‌هنگام استفاده جلوگیری کند. اصلی‌ترین ویژگی که یک کارابین باید داشته‌باشد، استحکام است.
کارابین‌های کوهنوردی به‌دلیل وزن سبک، قدرت بالا و قابلیت باز کردن و بستن آسان، برای استفاده در فعالیت‌های کوهنوردی بسیار مناسب هستند.
در کوهنوردی، از کارابین‌ها که شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی دارند برای اتصال طناب به محل دیگری روی کوه یا بخش‌های مختلف تجهیزات استفاده می‌شود. برای نمونه کارابین‌ها در ارتفاعات، برای اتصال سیم ترمز، اتصال طناب‌ها و بسیاری از کارهای دیگر به‌کار می‌روند.
انواع کارابین براساس دهانه
انواع کارابین براساس دهانه نیز می‌توانند شامل کارابین با دهانه بسته، کارابین با دهانه باز و کارابین با دهانه قلاب‌دار باشند.
کارابین های دهانه صاف (Straight gate)
این نوع که از کارابین که برای اتصال ابزار به‌هم عالی بوده، سنگین‌تر از انواع سیمی است. همچنین قیمت بیشتری نیز دارد. آنها بیشتر برای اتصال کوئیک دراها به رول‌ها یا خود حمایت مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از آنها بسیار راحت است و بادوام نیز هستند. فنری بودن دهانه این مدل باعث می‌شود تا پس از برداشته‌شدن فشار از روی آن، به‌صورت خورکار بسته‌شود.
کارابین های دهانه خم (Bent gate)
این کارابین‌ها همانند نوع تخت هستند، با اندکی خمیدگی در قسمت دهانه که باعث اتصال راحت‌تر طناب می‌شود. آنها به اندازه نوع تخت محکم و بادوام بوده؛ اما از نوع سیمی سنگین‌تر هستند و بیشتر در محل اتصال به طناب در سنگ‌نوردی کاربرد دارند.
کارابین های دهانه سیمی یا سنجاقی (Wire gate)
در نوع سنجاقی که جزء سبک‌ترین کارابین‌ها نیز محسوب می‌شوند، به‌جای استفاده از یک میله در قسمت دهانه، از یک حلقه سیم محکم استفاده شده‌است. از آنجایی که کاهش وزن آنها مانع از یخ زدگی در هوای سرد می‌گردد، بیشتر در برف و یخ مورد استفاده قرار می گیرند.
مدل های مختلف کارابین
هر کدام از انواع و اشکال مختلف کارابین ها برای کاربرد خاصی طراحی شده اند که این کاربرد ها به مدل بدنه آنها بستگی دارد. بدنه های متفاوت این وسیله باعث می شود که از نظر توزیع بار، مقاومت محور اصلی، ظرفیت باز شدن دهانه، مقاومت و استحکام و نوع باز کزدن پیچ با هم متفاوت باشند.
نحوه استفاده از کارابین چگونه است؟
استفاده صحیح از کارابین در فعالیت‌های خارج از منزل، بسیار حائز اهمیت است. انتخاب مناسب، استفاده صحیح و بازرسی منظم از کارابین‌ها می‌توانند خطرات ناشی از نقص در این ابزار را کاهش داده و فعالیت‌های خارج از منزل را بهبود بخشند.
به‌طور کلی کارابین (Carabiner) یک ابزار بسیار مهم در صنعت کوهنوردی، اسکی، صعود درون ساختمان و سایر فعالیت‌های مشابه است که به کمک آن، می‌توان ایمنی و اتصالات را تامین کرد. این ابزار از قلاب‌های بلند و نوک تیز تشکیل شده‌است که به دو شاخه یا بدنه کارابین متصل هستند و برای اتصالات و چیدمان‌های صعب‌العبور یا حرکت‌های بالا، مستقیم کردن چیدمان و بیشتر برای ایمنی کاربرد دارد.
برای استفاده صحیح از کارابین، ابتدا باید دقت داشته‌باشید که از کارابین مناسب برای کار خود استفاده کنید و قبل از استفاده، باید مطمئن شوید که کارابین درست قرار گرفته‌است و اتصال قطعه، به‌درستی به آن متصل شده‌است. همچنین برای بهینه‌سازی ایمنی، می‌توان از دو کارابین برای هر اتصال استفاده کرد.
ابتدا باید قفل آن را باز کرده و سپس دستگاه یا وزن مورد نظر را به آن متصل کرد. سپس قفل را مجدداً ببندید تا از جدا شدن آن در حین استفاده جلوگیری شود. همچنین باید در هنگام استفاده از کارابین به وضعیت آن توجه نمود و در صورت نیاز اقدام به تعویض آن کرد.
نحوه استفاده از کارابین به نوع کارابین و نیاز شما بستگی دارد. در کوهنوردی کارابین‌ها برای اتصال تجهیزات به نقطه اتصال یا همان نوک کوه، مورد استفاده قرار می‌گیرند. قبل از هر استفاده، لازم است کارابین بررسی شود تا هیچ‌گونه ترک‌خوردگی یا صدمه جزئی وجود نداشته‌باشد.